Jicht: wat is het?

We associëren jicht meestal met oude, te zware mannen zoals de beruchte Henry VIII. Helaas komt de aandoening steeds vaker voor en krijgen ook steeds meer jonge mannen (en in mindere mate vrouwen) de diagnose.

Jicht tast meestal de gewrichten aan, dus het kan zijn dat de pijn in je gewrichten daardoor komt. Als je niet precies weet wat jicht is of waardoor het veroorzaakt wordt, lees dan verder voor nuttige informatie.

Wat is jicht?

Jicht is een vorm van artritis. De term artritis betekent ‘gewrichtsontsteking.’ Er zijn meer dan 100 aandoeningen waar het betrekking op heeft, waaronder deze drie meest voorkomende: osteo-artritis (OA), reumatoïde artritis (RA) en jicht.

Jicht veroorzaakt plotselinge en ernstige pijn in een gewricht, meestal een grote teen, in combinatie met zwelling en roodheid. Een aanval kan veroorzaakt worden doordat natriumuraatkristallen, die het lichaam maakt uit urinezuur (een afvalproduct), neerslaan in de gewrichten. Als het niet wordt behandeld kan jicht nieraandoeningen, blijvende gewrichtsproblemen of hartaandoeningen veroorzaken. Het is daarom belangrijk dat jicht snel wordt herkent. In veel gevallen begint jicht in de voet. Je herkent jicht in de voet aan acute pijn, in combinatie met roodheid en zwelling.

Waardoor wordt jicht veroorzaakt?

Jicht wordt vooral veroorzaakt door je leefstijl. Hoewel je genen en andere gezondheidsfactoren een rol spelen (je risico wordt verhoogd door een hoge bloeddruk en diabetes) komt jicht vaker voor bij mensen met overgewicht of met een eiwitrijk dieet.

Urinezuur ontstaat zodra het lichaam chemische stoffen in cellen, genaamd purines, afbreekt, dus een purinerijk dieet kan je risico op jicht vergroten. Producten die rijk zijn aan purines zijn bijvoorbeeld rood vlees (rundvlees, lamsvlees, varkensvlees, lever en niertjes), alcohol (vooral bier en sterke drank) en zoete frisdrank. Door het volgen van een eiwitrijk dieet kan je ook meer risico op jicht lopen.

Bij gezonde mensen wordt urinezuur uit de nieren gespoeld bij het urineren maar bij mensen met jicht is die hoeveelheid te groot. Het teveel aan urinezuur wordt afgezet in de gewrichten en het lichaam reageert hierop door een pijnlijke ontstekingsreactie. Jicht begint meestal in de grote teen maar het kan zich uitbreiden naar andere gewrichten en een aanval kan 7 tot 10 dagen duren.

Hoe wordt jicht behandeld?

Je huisarts kan ontstekingsremmende tabletten of, als je die niet kunt gebruiken, een geneesmiddel dat colchicine heet voorschrijven. Neem ze in zodra je een aanval op voelt komen om pijnlijke symptomen voor te zijn.

Je kunt een glucosaminesupplement proberen, omdat glucosamine een belangrijke bouwsteen is van het eiwit waar kraakbeen in gewrichten uit bestaat. Je kunt ook medicatie voorgeschreven krijgen die voorkomt dat urinezuur neerslaat in je gewrichten. Praat met je huisarts als je al geneesmiddelen gebruikt voor diabetes en hoge bloeddruk, waaronder diuretica.

Er is een aantal alternatieve behandelingen voor jicht, zoals het vermijden van bepaald voedsel, minder alcohol drinken en een gezond gewicht proberen te behouden.

Het is belangrijk om, als je denkt dat je jicht hebt, een uitgebreid onderzoek te laten doen door je huisarts of reumatoloog omdat jicht ook een onafhankelijke risicofactor voor een hartaandoening is.

Dit artikel is een bewerking van langere artikelen die verschijnen in Healthy, het tijdschrift van Holland & Barrett. De adviezen zijn uitsluitend informatief en niet bedoeld om medische zorg te vervangen. Neem contact op met je huisarts voordat je een (genees)middel uitprobeert.