🏷️ 1+1 gratis🏷️ 2+1 gratis🏷️ Herfst specials tot 60% kortingAanbiedingen1+1 gratis2+1 gratis25% korting20% korting2e product 50% kortingLaatste kansGratis dr hauschka cadeau15% kortingDubbele voordeelpunten30% kortingHerfst specials2 voor 6 euroGratis Zarqa cadeau51% korting55% korting3 voor 6.952 voor 5 euro60% korting2 voor 12 euro5 euro korting65% korting2 voor 7 euroVitamines & SupplementenVitamines & SupplementenVitaminesVitaminesMultivitaminesVitamine AVitamine BVitamine CVitamine DVitamine EVitamine KMineralenMineralenMagnesiumCalciumIjzerSeleniumZinkKaliumChroomSupplementenSupplementenShilajitCollageenVisolie & OmegaMelatonineGroenlipmosselVezel supplementenTeunisbloemolieCo-enzym Q10GlucosamineEnzymenAnti-oxidantenResveratrolHyaluronzuurMSMRode gist rijstD-mannoseQuercetineSiliciumAcidophilusZeewierCitroenmelisseL-TryptofaanAloe vera supplementenPlanten & KruidenPlanten & KruidenMeidoornShatavariBoswelliaAcaiAshwagandhaCranberryDuivelsklauwEchinaceaFenegriekGemberGinsengGinkgo bilobaGroene thee supplementenGuaranaKelpKnoflookKurkumaMacaMariadistelPaddenstoelenPassiebloemRhodiolaRode klaverSaffraanSint-JanskruidValeriaanVenkelSpeciaal voorSpeciaal voorWeerstandSpijsverteringHart & BloedvatenHoofd & HersenenKeel & NeusGewichtsbeheersingSpieren & GewrichtenHuid, Haar & NagelsSlaap & RustZenuwenSchildklierEnergieniveauManVrouw50+HuisdierenOogOorPollen in de luchtVitamines kindSuperfood supplementenSuperfood supplementenBijenpollenSpirulinaChlorellaRoyal jellyPropolisZelfzorgZelfzorgHooikoortsHoestdrankVerkoudheidPleistersHolland & BarrettPhysalisLucovitaalPurasanaBach BloesemBiotonaJacob HooyOrtisGSERoyal Green1+1 gratis20% korting15% kortingDubbele voordeelpuntenHerfst specialsLaatste kans55% korting25% kortingSuikervrijGlutenvrijZuivelvrijSojavrijParfumvrijNieuwe productenNatuurlijke verzorgingNatuurlijke verzorgingZonbeschermingZonbeschermingZonnecrèmeAftersunZonnecrème gezichtZonnecrème baby & kindZonnebankproductenBruiningsproductenZonneallergieGezichtsverzorgingGezichtsverzorgingDag- & NachtcrèmesGezichtscrèmeGezichtsreinigingGezichtsserumGezichtsmaskersOogverzorgingMoisturizerGezichtsolieExfoliantenPeelingsLichaamsverzorgingLichaamsverzorgingBodylotion & BodybutterHuidolieLichaamsscrubDeodorantScheren & OntharenZwangerschapHaarverzorgingHaarverzorgingShampooConditionerHaarserumHaarstylingHaarmaskersHaarolieHaaruitval & haargroeiHoofdhuidverzorgingHaarverfConditioner barHoofdluisBeschadigd haarCurly girl methodeBad & DoucheBad & DoucheDouchegelBadolieBruisballenBadschuimZeepBadzoutAleppo zeepBad & Douche accessoiresMondverzorgingMondverzorgingLippenbalsemKoortslipTandpastaMondwaterTandenborstelsMake-upMake-upTeintLippenOgenWenkbrauwenAromatherapie & GeurAromatherapie & GeurEssentiële olieParfumolieGeurkaarsenAroma diffusersRoomsprayGeurstokjesGeurzakjesPure oliePure olieCastorolieHand- & nagelverzorgingHand- & nagelverzorgingHandzeepHandcrèmeVoetverzorgingVoetverzorgingBamboe sokkenCompressiesokkenKalknagelVoetbadVoetcremeZweetvoetenEeltWrattenBabyverzorgingBabyverzorgingBabyshampooBabyolieMannenMannenGezichtsverzorging mannenBaardverzorgingDouchegel mannenShampoo mannenDeodorant mannenHuidproblemenHuidproblemenAcneRosaceaStriaeCellulitisEczeemDroge hoofdhuidLittekensPsoriasisIngrediëntIngrediëntHyaluronzuurSalicylzuurArganBakuchiolCollageenSlakkengelNiacinamideBlack seed oilRetinol & Vitamine ARozemarijnCBD verzorgingVitamine C verzorgingVitamine E verzorgingAloë veraDode ZeezoutLavendelShea butterRozenbottelJojobaRozenEucalyptusTea treeKokos verzorgingCharcoalCalendulaHoning verzorgingGranaatappel verzorgingHennep verzorgingMenstruatieMenstruatieInlegkruisjesTamponsMenstruatie-ondergoedMaandverbandMenstruatiecupsIntimiteitIntimiteitCondoomsVibratorsSolid barsRefillsAccessoiresAnti-insectAnti-insectAnti-muggenAnti-mottenAnti-wespenHuis & vrije tijdHuis & vrije tijdBoeken, kaarten en tijdschriftenRelaxRelaxMassageOordopjesPittenkussensSpiritueelSpiritueelStenenSieradenOrakelkaartenClean beautyClean beautyVegan beautyDe TuinenDr. OrganicWeledaPhysalisDr. HauschkaJacob HooyKneippZarqaNaturtintQ+A1+1 gratis25% kortingGratis dr hauschka cadeauGratis Zarqa cadeau30% kortingLaatste kansHerfst specials20% kortingAlcoholvrijParfumvrijMicroplastics VrijNieuwe productenVoeding & DrankenVoeding & DrankenTheeTheeKruidentheeSeizoenstheeLosse theeGroene theeZwarte theeWitte theeDetox theeAfslanktheeNachtrusttheeCafeïnevrije theeChai theeVruchtentheeHoningHoningManukahoningBloemenhoningAcacia honingRauwe honingBiologische honingCrème honingVloeibare honingDrankenDrankenKoude drankenAppelazijnAloe vera drinksGroente- & VruchtensappenMelkvervangersKoffieShotsNoten, Zaden & Gedroogd fruitNoten, Zaden & Gedroogd fruitMixenNotenZaden & PittenGedroogd fruitSuperfoodsSuperfoodsSuperfood poedersAcerolaBoekweitRauwe cacaoChiazaadGoji bessenMatchaMoringaPompoenpittenTarwegrasSnacksSnacksCake & KoekChocoladeChips en zoutjesRepenSnoepPopcornFruit- & GroentechipsGezonde snacksBakkenBakkenSuiker, Zoetstoffen & SuikervervangersBakmelenZuiveringszout / Baking sodaKokenKokenBouillonCulinaire oliënGheeRijst, Pasta & GranenVleesvervangersZoutZuurkoolJam & SpreadsJam & SpreadsSpreadsNotenpastaOntbijtOntbijtOntbijtgranenBrood & CrackersBroodbelegGranolaHavermoutMuesliPannenkoekenmixKerstSpeciale voedingSpeciale voedingVegan voeding & drankenGlutenvrijKoolhydraatarmKeto dieetSuikervrijVezelrijkLactosevrijFODMAP dieetDieetvoedingHolland & BarrettJacob HooyBiotonaYogi TeaPiramideSchärPurasanaPukkaDeliciousDe Tuinen2+1 gratis2e product 50% korting1+1 gratis2 voor 6 euro20% kortingDubbele voordeelpunten30% kortingLaatste kansGlutenvrijSuikervrijMelkvrijPalmolievrijSojavrijZuivelvrijTarwevrijNieuwe productenSportvoedingSportvoedingProteineProteineWhey proteineCaseine proteineDieet eiwitPlantaardige eiwittenWeight gainerCreatinePre-workoutAminozurenAminozurenBCAACarnitineSportrepen en -gelsSportrepen en -gelsEnergierepenEiwitrepenEnergy gelsSportdrankenSportdrankenEnergiedrankenElektrolytenSport accessoiresSport accessoiresShakebekersWaterflessenSport verzorgingSportdoelSportdoelSpiermassa opbouwenEnergie & UithoudingsvermogenIdeale gewichtFit blijvenOptimum NutritionPE NutritionHolland & BarrettPrecision EngineeredPurasanaPulsinGrenadeStyrkrAmaraLucovitaal1+1 gratisDubbele voordeelpuntenLaatste kans2e product 50% kortingHerfst specials25% korting55% korting2 voor 12 euroGlutenvrijSuikervrijSojavrijZuivelvrijNieuwe productenPopulairPopulairBestsellers in vitamines & supplementenBestsellers in persoonlijke verzorgingBestsellers in voeding & drankenBestsellers in sportvoedingDe TuinenHolland & BarrettDr. OrganicBritaJacob HooyPE NutritionOptimum NutritionManuka Bay Honey CoQ+ARoyal Green1+1 gratis2+1 gratisHerfst specials5 euro korting51% korting25% korting30% korting60% kortingAlcoholvrijParfumvrijSuikervrijGlutenvrijMicroplastics VrijZuivelvrijNieuwe productenCadeaushopCadeaushopAdventskalenderCadeau voor haarCadeau voor hemCadeau voor kindGeschenksetsGeschenksetsGeschenksets damesThee geschenksetsDe TuinenKneippBurt's BeesKoppenholNatura SibericaOr Tea?Vegan ToysWeledaSO'BiOBalance1+1 gratisDubbele voordeelpunten25% kortingLaatste kans30% kortingHerfst specials2e product 50% korting51% kortingAlcoholvrijParfumvrijGlutenvrijMicroplastics VrijMelkvrijPalmolievrijSojavrijZuivelvrijNieuwe productenLeer meer over jouw doelGezondheidsdoelenAlle gezondheidsdoelenGemoedstoestandGewichtsbeheersingImmuunsysteemDarmen & SpijsverteringGeheugen & ConcentratieEnergieniveauOvergangBabyNachtrustVerzorgingsdoelenHaaruitval & HaaruitgroeiHuidproblemenDroge huidRimpelsVoetverzorgingSportdoelenFit blijvenVoeding & DiëtenShop op doelGezondheidsdoelenAlle gezondheidsdoelenGemoedstoestandGewichtsbeheersingImmuunsysteemDarmen & SpijsverteringStressGeheugen & ConcentratieEnergieniveauHart & BloedvatenGewrichtenOvergangBabyZwangerschapSpierenAlgemene gezondheidAllergieën & IntolerantiesVerzorgingsdoelenHaaruitval & HaargroeiHuidproblemenDroge huidRimpelsVoetverzorgingZwangerschapBabySportdoelenFit blijvenUithoudingsvermogenIdeale gewichtSpiermassa opbouwenVoeding & DiëtenGlutenvrijVeganKoolhydraatarmKetoSuikervrijLactosevrijFODMAPVezelrijkAdvies & TestPersoonlijk adviesHealth & Happiness StudioGezondheidsadviesAlle gezondheidsadviesTools & CalculatorsEnergieniveauNachtrustGemoedstoestandSupplementenVrouwManBotten & GewrichtenHormonenSpijsverteringCognitiefVerzorgingsadviesAlle verzorgingsadviesGezichtsverzorgingHaarverzorgingHuidverzorgingZonverzorgingVoetverzorgingHuidproblemenDIYVoedingsadviesAlle voedingsadviesPlanten & KruidenTheeDieetGewichtsbeheersingVitaminesMineralenSportadviesAlle sportadviesSportvoedingReceptenAlle receptenGlutenvrije receptenVegan receptenKoolhydraatarme receptenKeto receptenOntbijtreceptenGezonde tussendoortjes

Gewrichtspijn: oorzaken, symptomen en behandeling

gewrichtspijn
Gewrichtspijn kan behoorlijk vervelend zijn. De pijn kan op de achtergrond aanwezig zijn of irritant en hardnekkig de aandacht trekken. Het kan daarom een grote impact op je dagelijks leven hebben. Van eenvoudige handelingen zoals het openen van een potje tot sporten. Gewrichtspijn kan het allemaal bemoeilijken en je dagelijkse routine verstoren. Het is belangrijk om te begrijpen waar de pijn vandaan komt en wat de symptomen zijn, zodat je kunt ontdekken wat je eraan kunt doen. 

In dit artikel vind je veel adviezen en informatie waarmee je niet alleen de oorzaak van je gewrichtspijn kunt achterhalen, maar ook mogelijk wat verlichting kunt vinden.

Wat is gewrichtspijn?

Een gewricht is waar twee of meer botten samenkomen. Als je bijvoorbeeld naar je dijbeen kijkt, komt dit samen met je bekken in het heupgewricht. Gewrichtspijn betekent ongemak in één of meer gewrichten.1,2 

Je kunt pijn hebben in elk gewricht. De meest voorkomende gebieden zijn echter de knie-, schouder-, heup-, enkel-, teen-, pols-, vinger-, elleboog- en nekgewrichten.2

Wat zijn de symptomen van gewrichtspijn?

Zoals je zou verwachten, is het belangrijkste symptoom van gewrichtspijn pijn.3 De intensiteit van dit gevoel kan komen en gaan. Bovendien verschilt het per persoon. Sommige mensen zeggen bijvoorbeeld dat hun gewrichtspijn aanvoelt als een bonzend gevoel (meer specifiek bij mensen met reumatoïde artritis), terwijl het bij anderen meer een 'raspend' gevoel is.4,5 

Naast pijn kun je ook andere symptomen opmerken, zoals:2-4
  • Zwelling en ontsteking 
  • Warme en/of rode huid op en rond het gewricht 
  • Gevoeligheid 
  • Pijnlijke beweging 
  • Stijfheid tijdens of na activiteit
gewrichtspijngewrichtspijn

Wat zijn de oorzaken van gewrichtspijn?

Er zijn veel verschillende redenen waarom je gewrichtspijn kunt ervaren. Denk bijvoorbeeld aan een blessure, aandoening of bepaalde medicatie is. We hebben hieronder een aantal van de meest voorkomende oorzaken opgesomd.

Medische aandoeningen die gewrichtspijn kunnen veroorzaken 

  • Artrose - dit is de meest voorkomende oorzaak van gewrichtspijn.6,7 Na verloop van tijd kan geleidelijke slijtage het gladde kraakbeen aantasten dat je gewricht bekleedt. Hierdoor wordt bewegen moeilijker en ontstaan pijn en stijfheid.7 
  • Reumatoïde artritis - dit is een auto-immuunziekte waarbij het afweersysteem van het lichaam ontregeld raakt, waardoor er chronische ontstekingen ontstaan. Dit veroorzaakt pijn, stijfheid en zwelling.8 De pijn door reumatoïde artritis is 's ochtends vaak erger.9 
  • Jicht - Jicht ontstaat wanneer urinezuurkristallen zich ophopen in je gewrichten. Dit veroorzaakt ook pijn en zwelling.10 
  • Slijmbeursontsteking - Slijmbeursontsteking leidt tot een ontsteking van een met vocht gevulde zak in je heup-, knie-, elleboog- of schoudergewrichten. Dit leidt tot zwelling en pijn, vooral bij beweging of druk.11 
  • Lupus - deze auto-immuunziekte veroorzaakt ontstekingen in het hele lichaam. Deze kunnen leiden tot gewrichtspijn, huiduitslag en vermoeidheid.12 
  • Inflammatoire darmziekte - volgens onderzoek ervaart tot 46% van de mensen met de ziekte van Crohn of colitis gewrichtsontsteking als een complicatie van hun aandoening.13 
  • Fibromyalgie - deze langdurige aandoening veroorzaakt wijdverspreide pijn, ook in de gewrichten, evenals spierstijfheid en vermoeidheid.14 
  • Schildklieraandoeningen - pijnlijke gewrichten kunnen soms een symptoom zijn van een onderactieve schildklier, ook wel hypothyreoïdie genoemd.15 
  • Psoriasis - deze auto-immuunziekte staat vooral bekend om rode, schilferige en jeukende plekken, maar psoriasis komt in meerdere vormen voor. Bij artritis psoriatica kan het gewricht ontsteken.16

Andere oorzaken van gewrichtspijn

Naast de bovenstaande aandoeningen kan gewrichtspijn ook door andere factoren worden veroorzaakt. Deze kunnen zijn:
  • Verwondingen - resulterend in botbreuken, verstuikingen of schade aan het kraakbeen.17 
  • Infecties - een infectie in een ander deel van je lichaam kan ervoor zorgen dat bacteriën het gewricht binnendringen. Dit kan resulteren in septische artritis, een ernstige vorm van gewrichtsontsteking. Deze veroorzaakt pijn, ontsteking en zwelling en kan leiden tot koorts en vermoeidheid.18 Het is belangrijk om onmiddellijk medische hulp te zoeken als je denkt dat je mogelijk septische artritis hebt.18
gewrichtspijngewrichtspijn

Risicofactoren voor gewrichtspijn

Het is belangrijk om te weten dat er een aantal risicofactoren zijn die de kans op gewrichtspijn vergroten. Deze zijn onder andere:6,19-21
  • Ouder worden - gewrichtspijn komt vaker voor naarmate we ouder worden. 
  • Geslacht - vrouwen hebben bijvoorbeeld meer kans op artrose. 
  • In het verleden een gewricht geblesseerd hebben. 
  • Herhaaldelijk gebruik of overbelasting van een spier. 
  • Geestelijke gezondheidsproblemen zoals depressie, angst en stress. 
  • Overgewicht of obesitas - dit kan je gewrichten extra belasten. 
  • Genetica - een familiegeschiedenis van gezondheidsaandoeningen die geassocieerd worden met gewrichtspijn.

Middelen en verlichting bij gewrichtspijn

  • Regelmatige, lichte lichaamsbeweging - lichaamsbeweging met weinig impact op de gewrichten, zoals wandelen of zwemmen en lichte rekoefeningen kunnen helpen. Regelmatige lichaamsbeweging kan ook helpen om een gezond gewicht te behouden, waardoor de druk op bepaalde gewrichten afneemt.2,3,22 
  • Warme en koude pakkingen - een paar minuten warmte (zoals een kruik of warmtepack) of iets kouds (zoals een ijspack) op je aangedane gewricht aanbrengen, kan helpen de zwelling te verminderen en de pijn te verzachten.2,3

Wanneer naar de dokter gaan?

Je moet je arts raadplegen als je gewrichtspijn:2
  • Je verhindert je normale activiteiten uit te voeren. 
  • Je slaap beïnvloedt. 
  • Ernstig aanvoelt of erger wordt. 
  • Na twee weken niet is verbeterd met zelfzorg. 
  • Gepaard gaat met koorts. 
De arts kan de bron van je gewrichtspijn identificeren en de juiste behandeling voor je vinden.

Tot slot: luister naar je lichaam en behandel het met zorg

Wat de oorzaak van je gewrichtspijn ook is, we hopen dat onze tips en adviezen voor zelfzorg je verlichting kunnen geven. Het belangrijkste is om naar je lichaam te luisteren en het te behandelen met de zorg en aandacht die het verdient. Maar als je gewrichtspijn je dagelijks leven begint te beïnvloeden, raadpleeg dan je arts voor advies op maat. 

Disclaimer: dit is een informatiepagina. Holland & Barrett heeft geen producten die bestemd zijn voor deze indicatie/toepassing.

Bronnen

  1. Juneja, P., Munjal, A., & Hubbard, J. B. (2018). Anatomy, joints. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK507893/ 
  2. Schaible, H. G., Richter, F., Ebersberger, A., Boettger, M. K., Vanegas, H., Natura, G., ... & Segond von Banchet, G. (2009). Joint pain. Experimental brain research, 196(1), 153-162. https://link.springer.com/article/10.1007/s00221-009-1782-9?uid=7fe8e7ade0 
  3. Villa-Forte A. Joint Pain: Many Joints [Internet]. MSD Manual Consumer Version. MSD Manuals; 2023. https://www.msdmanuals.com/en-gb/home/bone,-joint,-and-muscle-disorders/symptoms-of-musculoskeletal-disorders/joint-pain-many-joints 
  4. Donald, I. P., & Foy, C. (2004). A longitudinal study of joint pain in older people. Rheumatology, 43(10), 1256-1260. https://academic.oup.com/rheumatology/article/43/10/1256/2899043 
  5. de Rooy, D. P., van der Linden, M. P., Knevel, R., Huizinga, T. W., & van der Helm-van Mil, A. H. (2011). Predicting arthritis outcomes—what can be learned from the Leiden Early Arthritis Clinic?. Rheumatology, 50(1), 93-100. https://academic.oup.com/rheumatology/article/50/1/93/1789551 
  6. Mody, G. M., & Brooks, P. M. (2012). Improving musculoskeletal health: global issues. Best Practice & Research Clinical Rheumatology, 26(2), 237-249. https://www.sciencedirect.com/science/article/abs/pii/S1521694212000332 
  7. Allen, K. D., Thoma, L. M., & Golightly, Y. M. (2022). Epidemiology of osteoarthritis. Osteoarthritis and cartilage, 30(2), 184-195. https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S1063458421008864 
  8. Radu, A. F., & Bungau, S. G. (2021). Management of rheumatoid arthritis: an overview. Cells, 10(11), 2857. https://www.mdpi.com/2073-4409/10/11/2857 
  9. Tedeschi, S. K., Frits, M., Cui, J., Zhang, Z. Z., Mahmoud, T., Iannaccone, C., ... & Solomon, D. H. (2017). Diet and rheumatoid arthritis symptoms: survey results from a rheumatoid arthritis registry. Arthritis care & research, 69(12), 1920-1925. https://acrjournals.onlinelibrary.wiley.com/doi/abs/10.1002/acr.23225 
  10. Eggebeen, A. T. (2007). Gout: an update. American family physician, 76(6), 801-808. https://www.aafp.org/pubs/afp/issues/2007/0915/p801.html 
  11. Aaron, D. L., Patel, A., Kayiaros, S., & Calfee, R. (2011). Four common types of bursitis: diagnosis and management. JAAOS-Journal of the American Academy of Orthopaedic Surgeons, 19(6), 359-367. https://journals.lww.com/jaaos/abstract/2011/06000/four_common_types_of_bursitis__diagnosis_and.6.aspx 
  12. Mok, C. C., & Lau, C. S. (2003). Pathogenesis of systemic lupus erythematosus. Journal of clinical pathology, 56(7), 481-490. https://jcp.bmj.com/content/56/7/481.short 
  13. Brakenhoff, L. K., van der Heijde, D. M., Hommes, D. W., Huizinga, T. W., & Fidder, H. H. (2010). The joint—gut axis in inflammatory bowel diseases. Journal of Crohn's and Colitis, 4(3), 257-268. https://academic.oup.com/ecco-jcc/article/4/3/257/358706 
  14. Häuser, W., Ablin, J., Fitzcharles, M. A., Littlejohn, G., Luciano, J. V., Usui, C., & Walitt, B. (2015). Fibromyalgia. Nature reviews Disease primers, 1(1), 1-16. https://www.nature.com/articles/nrdp201522 
  15. Tagoe, C. E., Zezon, A., & Khattri, S. (2012). Rheumatic manifestations of autoimmune thyroid disease: the other autoimmune disease. The Journal of rheumatology, 39(6), 1125-1129. https://www.jrheum.org/content/early/2012/04/11/jrheum.120022 
  16. Gladman, D. D. (2008). Psoriatic arthritis. Moderate-to-Severe Psoriasis, 249-268. https://www.taylorfrancis.com/chapters/edit/10.3109/9781420088687-14/psoriatic-arthritis-dafna-gladman 
  17. Luvsannyam, E., Jain, M. S., Leitao, A. R., Maikawa, N., & Leitao, A. E. (2022). Meniscu https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC9205760/ 
  18. García-Arias, M., Balsa, A., & Mola, E. M. (2011). Septic arthritis. Best practice & research Clinical rheumatology, 25(3), 407-421. https://www.sciencedirect.com/science/article/abs/pii/S1521694211000258 
  19. Firestein, G. S. (2003). Evolving concepts of rheumatoid arthritis. Nature, 423(6937), 356-361. https://www.nature.com/articles/nature01661 
  20. Oliver, J. E., & Silman, A. J. (2006). Risk factors for the development of rheumatoid arthritis. Scandinavian journal of rheumatology, 35(3), 169-174. https://www.tandfonline.com/doi/abs/10.1080/03009740600718080 
  21. Phyomaung, P. P., Dubowitz, J., Cicuttini, F. M., Fernando, S., Wluka, A. E., Raaijmaakers, P., ... & Urquhart, D. M. (2014). Are depression, anxiety and poor mental health risk factors for knee pain? A systematic review. BMC musculoskeletal disorders, 15, 1-16. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC3907141/ 
  22. Plasqui, G. (2008). The role of physical activity in rheumatoid arthritis. Physiology & behavior, 94(2), 270-275. https://www.sciencedirect.com/science/article/abs/pii/S0031938407005057 
  23. Kostoglou-Athanassiou, I., Athanassiou, L., & Athanassiou, P. (2020). The effect of omega-3 fatty acids on rheumatoid arthritis. Mediterranean journal of rheumatology, 31(2), 190-194. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC7362115/
  24. Cordingley, DM., et al. Omega-3 fatty acids for the management of osteoarthritis: a narrative review. Nutrients. 2022;14(16):3362. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC9413343/
  25. Rosenbaum, C. C., O'Mathána, D. P., Chavez, M., & Shields, K. (2010). Antioxidants and antiinflammatory dietary supplements for osteoarthritis and rheumatoid arthritis. Alternative Therapies in Health & Medicine, 16(2). https://openurl.ebsco.com/EPDB%3Agcd%3A10%3A3738650/detailv2?sid=ebsco%3Aplink%3Ascholar&id=ebsco%3Agcd%3A51774504&crl=c 
  26. Block, J. A., Oegema, T. R., Sandy, J. D., & Plaas, A. (2010). The effects of oral glucosamine on joint health: is a change in research approach needed?. Osteoarthritis and Cartilage, 18(1), 5-11. https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S106345840900212X 
  27. Williams, C., & Ampat, G. (2023). Glucosamine Sulfate. In StatPearls. StatPearls Publishing.  https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK558930/ 
  28. Vo, N. X., Le, N. N. H., Chu, T. D. P., Pham, H. L., Dinh, K. X. A., Che, U. T. T., ... & Bui, T. T. (2023). Effectiveness and safety of glucosamine in osteoarthritis: a systematic review. Pharmacy, 11(4), 117. https://www.mdpi.com/2226-4787/11/4/117 
 

Gerelateerde artikelen