Kyfose: wat is het en wat kun je eraan doen?

15/07/20241 minuten

We kijken een groot deel van de dag naar onze computers, telefoons, tablets en andere apparaten. Helaas heeft ons gebruik van technologie vaak een negatieve invloed op onze houding. Na verloop van tijd kan een slechte houding leiden tot een aandoening die kyfose wordt genoemd. Dit is een overmatige kromming van de wervelkolom waardoor de bovenrug ronder lijkt dan normaal.¹ Kyfose is behandelbaar voor de meeste mensen die de aandoening ontwikkelen door een slechte lichaamshouding.²

In dit artikel bespreken we de symptomen van kyfose, de oorzaken en welke oefeningen je kunt doen om de symptomen te voorkomen en te verbeteren.

Wat is kyfose?

Je wervelkolom heeft een natuurlijke kromming, wat betekent dat het niet helemaal recht is. Iedereen heeft een zekere mate van kromming in de wervelkolom.¹

Er is sprake van kyfose wanneer de kromming van de wervelkolom te groot is, wat resulteert in een abnormale ronding van de bovenrug.¹ Kyfose kan variëren in ernst. Over het algemeen is de kans op ongemak, pijn of andere symptomen groter naarmate de kromming van de wervelkolom groter is.^1,2,3

Veel voorkomende symptomen van kyfose zijn:^1,2

Ronde schouders
Zichtbare bult
Stijfheid van wervelkolom en nek
Lichte rugpijn
Vermoeidheid

Hoewel 'kyfose' de technische term is, heeft de aandoening de afgelopen jaren een paar andere namen gekregen, waaronder 'nerdnek'. Je ziet kyfose ook wel aangeduid als:

Tekstnek
Gamersnek
Tech-nek

Wat veroorzaakt kyfose?

Kyfose kan mensen van alle leeftijden om allerlei redenen treffen. Sommige vormen van kyfose ontwikkelen zich over tijd, terwijl andere erfelijk lijken te zijn.^2,4

Hieronder bespreken we enkele van de meest voorkomende vormen van kyfose en de typische oorzaken ervan.

Slechte houding (posturale kyfose)

De meest voorkomende vorm van kyfose bij volwassenen en adolescenten is posturale kyfose. Dit is het gevolg van een consistente slechte houding, zoals vaak achteroverleunen of voorover gebogen zitten, waardoor de kromming in je ruggengraat ernstiger kan worden.^3,5

In een recent onderzoek naar een uitgebreid thuiswerkprogramma tijdens de COVID-19-pandemie klaagde 70,5% van de respondenten over ongemakken aan het bewegingsapparaat die werden veroorzaakt door een slechte houding bij het gebruik van hun apparaten.⁶

Men denkt dat kyfose van de wervelkolom kan worden gecorrigeerd met houdingsveranderingen en oefeningen om de wervelkolom te versterken.^1,2,4,7

Abnormale ontwikkeling van de wervelkolom (aangeboren kyfose)

Congenitale kyfose is meestal aanwezig bij de geboorte. Het ontstaat doordat de wervelkolom van de baby zich in de baarmoeder niet naar behoren ontwikkelt. Jonge kinderen worden vaak behandeld met een operatie om de aandoening te corrigeren en te voorkomen dat deze verergert.^1,2,4,8

Abnormaal gevormde wervels (kyfose van Scheuermann)

Scheuermanns kyfose wordt veroorzaakt door een structurele afwijking van de wervelkolom. Hierbij hebben sommige wervels een driehoekige in plaats van een normale rechthoekige vorm, wat een meer uitgesproken voorwaartse kromming in de bovenrug veroorzaakt.^1,2,9

Scheuermanns kyfose wordt vaak vastgesteld in de tienerjaren voor de puberteit. In ernstige gevallen van kromming wordt vaak een operatie aangeraden.^2,9,10,11

Leeftijd (leeftijdsgerelateerde kyfose)

Naarmate je ouder wordt, heb je een hoger risico op het ontwikkelen van leeftijdsgerelateerde kyfose, vooral als je een vrouw bent.^1,11,12

Enkele oorzaken van leeftijdsgerelateerde kyfose zijn:^11,13

Verminderde spiermassa en spierkracht
Slijtage van de tussenwervelschijven in de wervelkolom
Lagere botmineraaldichtheid (risico voor vrouwen na de menopauze)¹⁴
Botbreuken
Slechte houding
Minder lichamelijke activiteit

Bij oudere mensen kan kyfose gepaard gaan met een hoger risico op vallen en andere gezondheidsgerelateerde problemen en met een verminderde levenskwaliteit.^12,15,16

Wat kun je doen aan kyfose?

Denk je dat je kyfose hebt? Vraag dan je huisarts om een lichamelijk onderzoek. Als je wervelkolom recht wordt als je gaat liggen, heb je waarschijnlijk posturale kyfose.¹

Afhankelijk van hoe ernstig de aandoening is, kunt je eenvoudige rek- en wervelkolomversterkende oefeningen doen.^1,2,6 Voor jongere mensen met milde tot matige kyfose kan het dragen van een rugbrace helpen de kromming van de wervelkolom te verbeteren terwijl de botten nog groeien.^1,2,6

De meeste mensen met kyfose hebben geen operatie nodig, behalve in ernstige gevallen van aangeboren kyfose of kyfose van Scheuermann.^2,10

Hoe kyfose corrigeren en voorkomen

Veel achter de computer, laptop of andere apparaten zitten, kan bijdragen aan een slechte houding, wat kan leiden tot posturale kyfose.^1-3,5

Om ervoor te zorgen dat je de beste houding hebt terwijl je aan je laptop of computer werkt, let er dan op dat de bovenkant van je beeldscherm in lijn staat met je ogen om te voorkomen dat je naar beneden kijkt of achterover leunt. Als je lange uren aan je apparaten besteedt, neem dan regelmatig pauzes om te rusten en jezelf uit te rekken.¹¹

Deze eenvoudige oefeningen kunnen helpen om je houding te verbeteren en je nek flexibeler en beweeglijker te maken.^17,18,19

Nekdraaien - ga met je rug tegen een muur staan en kijk recht vooruit. Draai je hoofd langzaam naar links zo ver als comfortabel is en houd de positie 5 seconden vast voordat je terugkeert naar het midden. Herhaal dit aan de rechterkant en doe elke rotatie 3 keer.
Voorover kantelen van het hoofd - kijk vanuit een staande of zittende positie naar voren en breng je hoofd langzaam omlaag naar je borst en weer omhoog. Herhaal 10 keer.
Schouderheffen - ga rechtop in een stoel zitten met je rug stevig tegen de rugleuning en je voeten op de vloer. Kijk recht naar voren, til je schouders op tot aan je oren en weer naar beneden. Herhaal 10 keer.
Oor naar schouder - ga in een stoel zitten met je rug ondersteund en voeten op de vloer. Plaats je hand aan één kant van je hoofd en trek je hoofd dan zachtjes naar de andere kant met je hand tot je oor dicht bij je schouder is. Houd deze positie 15 seconden vast en herhaal dit aan beide kanten 3 tot 4 keer.
Kin trekken - ga op je rug liggen met een klein kussen of een opgerolde handdoek onder je nek. Buig je knieën en plaats je voeten stevig op de grond. Druk je hoofd zachtjes naar beneden alsof je een onderkin probeert te maken, gebruik je vingers om je kin naar beneden te duwen als dat nodig is. Herhaal 10 keer.

Tot slot: let op je houding!

Kyfose is een overmatige kromming van de wervelkolom waardoor de bovenrug ronder lijkt.^1,2 Mensen van alle leeftijden kunnen posturale kyfose ontwikkelen, maar je loopt meer risico als je een slechte houding hebt of lange uren naar beneden kijkt naar je computer of telefoon.^1,2

Het goede nieuws is dat posturale kyfose zowel te voorkomen als eenvoudig te behandelen is. Lichte pijn wordt behandeld met pijnstillers die je zonder recept kunt kopen, maar raadpleeg je huisarts als je overmatig veel pijn hebt.¹² Door je houding te corrigeren en eenvoudige flexibiliteits- en versterkende oefeningen voor je nek te doen, kun je kleine stijfheid en pijn verminderen en mogelijk voorkomen dat de kromming in je ruggengraat erger wordt.

Disclaimer: het advies in dit artikel is alleen ter informatie en mag niet ter vervanging zijn van medische zorg. Neem contact op met je huisarts of zorgverlener voordat je behandelingen uitprobeert of gezondheidsgerelateerde beslissingen neemt.