Wat zijn buikkrampen?

26/08/20241 minuten

We hebben allemaal weleens te maken gehad met plotselinge, intense buikpijn. Buikkrampen komen vaak voor en veroorzaken veel ongemak, maar trekken over het algemeen weer snel weg. Wat zijn de oorzaken van buikkrampen en wat kun je eraan doen? In dit artikel leggen we het je uit.

Wat zijn buikkrampen?

Buikkrampen ontstaan door samentrekkingen van de spieren in je spijsverteringsstelsel. Dit kan een kortstondige pijnscheut in je buik veroorzaken, wat ongemak en pijn met zich meebrengt. Waar de pijn bij buikpijn vaak lang aanhoudt en zeurend is, is de pijn bij buikkramp beter te omschrijven als intens, scherp en kortstondig. Dit kan zo hevig zijn dat je bijvoorbeeld even niet kan staan.

Buikkrampen kunnen in verschillende delen van de buik optreden, bijvoorbeeld in de maag of de darmen. De oorzaken kunnen uiteenlopend zijn, zoals spijsverteringsproblemen, menstruatie, stress of infecties. Hoe lang de kramp aanhoudt, is afhankelijk van de onderliggende oorzaak.

Wat zijn de oorzaken van buikkrampen?

Buikkrampen kunnen door uiteenlopende factoren worden veroorzaakt, zowel fysiek als emotioneel. Hieronder vind je de meest voorkomende oorzaken.

Voedselvergiftiging door besmet voedsel. Het eten van besmet voedsel kan leiden tot voedselvergiftiging, wat symptomen zoals buikkrampen, diarree, misselijkheid en koorts kan veroorzaken. Deze klachten kunnen minuten, uren of zelfs dagen aanhouden. Het is belangrijk om voldoende water te blijven drinken om uitdroging te voorkomen. dus zorg ervoor dat je voldoende water, kruidenthee of een orale rehydratieoplossing drinkt om uitdroging te voorkomen.
Intolerantie of allergie. Merk je dat je last hebt van buikkrampen na het eten? Dan zou het misschien kunnen wijzen op een voedselallergie of -intolerantie. De meest voorkomende allergieën en intoleranties zijn voor noten, gluten, lactose, melk, ei, pinda’s en schelpdieren. Wanneer je lichaam bepaalde voedingsmiddelen niet goed kunt verteren of afbreken, kunnen buikkrampen ontstaan.
Menstruatie. Veel vrouwen ervaren krampen in de onderbuik vlak voor en tijdens hun menstruatie. De intensiteit van deze krampen varieert per persoon. In sommige gevallen kunnen aandoeningen zoals endometriose of baarmoederfibromen de oorzaak zijn van deze menstruatiekrampen. Merk je dat je veel last hebt van pijnlijke buikkrampen als je ongesteld bent, dan kan het aan te raden zijn om je huisarts om advies te vragen.
Zwangerschap. Buikkrampen komen vaak voor tijdens de zwangerschap, vooral in de vroege stadia. Dit kan te maken hebben met hormonale veranderingen en de groei van het embryo.¹
Prikkelbaar Darm Syndroom. Bij deze veelvoorkomende darmaandoening is er sprake van een functiestoornis van het maag-darmkanaal. Dit kan leiden tot symptomen zoals buikkrampen, een opgeblazen gevoel en ontlastingsproblemen zoals diarree. Het aanpassen van voeding en leefstijl kan helpen om de klachten te verminderen. Het kan nuttig zijn om bepaalde voedingsmiddelen tijdelijk te vermijden en later geleidelijk te herintroduceren. Dit is het beste te doen in overleg met een diëtist of specialist.
Stress. Het is je vast weleens overkomen: je moet een presentatie geven of je gaat een spannend gesprek in en je krijgt last van je buik. Steeds meer onderzoek wijst uit dat de darmen en hersenen met elkaar in verbinding staan en met elkaar communiceren. Bij stress of angst komen hormonen en neurotransmitters vrij die de werking van de maag en darmen kunnen beïnvloeden. Daarnaast kan stress de samenstelling van het microbioom verstoren, wat eveneens tot darmklachten kan leiden.²

Wat te doen tegen buikkrampen?

Het ongemak dat buikkrampen met zich meebrengt, kan groot zijn. Gelukkig zijn er genoeg manieren die verlichting bieden. Dit is wat helpt tegen buikkrampen:

Neem een warme douche of een warm bad om te ontspannen. Voeg eventueel badzout of magnesium toe, wat kan helpen bij een normale spierwerking.
Maak een warme kruik of verwarm een pittenzak en leg deze op je buik. De warmte bevordert de doorbloeding van je spieren en helpt ze te ontspannen.
Vermijd grote en vette maaltijden. Vet voedsel heeft meer tijd nodig om te verteren, wat je darmen kan laten samentrekken en buikkrampen kan veroorzaken. Daarnaast kan vetrijke voeding symptomen van prikkelbare darm syndroom verergeren.
Probeer stress zoveel mogelijk te beperken. Stress kan de darmen prikkelen, wat buikkrampen kan uitlokken of verergeren. Zoek naar manieren om te ontspannen, zoals yin yoga met een focus op darmontspanning, of lees een boek.
Drink voldoende water. Hydratatie is essentieel voor een gezonde spijsvertering.
Laat je koffie staan. Misschien is het je opgevallen dat je na het drinken van koffie sneller naar het toilet moet voor nummer twee. Koffie bevat zuren waarvan is aangetoond dat ze het niveau van het hormoon gastrine verhogen, dat onwillekeurige spiersamentrekkingen in je maag stimuleert om je darmen in beweging te krijgen. Dit gebeurt zowel bij gewone koffie als bij cafeïnevrije koffie.³
Overweeg natuurlijke supplementen. Bepaalde natuurlijke producten kunnen ondersteuning bieden bij de spijsvertering. Zo kan pepermuntolie helpen voor een goede darm- en maagfunctie en een opgeblazen gevoel helpen verminderen.* Als je buikkrampen gerelateerd zijn aan je menstruatie dan kan een kruid dat de normale menstruatiecyclus ondersteunt, nuttig zijn. Teunisbloemolie en agnus castus zijn kruiden die de normale menstruatie ondersteunen.*

Tot slot: luister naar je lichaam

Buikkrampen kunnen een vervelende belemmering zijn in het dagelijks leven, maar gelukkig zijn er verschillende manieren om ze te verlichten. Door aandacht te besteden aan je voeding, stressniveau en zelfzorg, kun je vaak al een groot verschil maken. Blijf goed luisteren naar je lichaam en zoek naar de methoden die voor jou het beste werken. En mocht je ondanks alles toch aanhoudende klachten ervaren, aarzel dan niet om je huisarts te raadplegen om aandoeningen zoals coeliakie of het prikkelbare darm syndroom (PDS) uit te sluiten.

*Gezondheidsclaims in afwachting van goedkeuring door de Europese Commissie.