Naar schatting 1% van de bevolking is gevoelig voor histamine. Dit komt neer op zo’n 170.000 mensen in Nederland en 115.000 in België. Wist je trouwens dat ongeveer 80% een histamine-intolerantie pas op middelbare leeftijd ontwikkelt en het vooral bij vrouwen voorkomt? De diagnose histamine-intolerantie wordt vaak laat gesteld, doordat de klachten kunnen lijken op die van een voedselallergie of -intolerantie. Heb je regelmatig last van hooikoorts, huidklachten, darmklachten, maagpijn of slapeloosheid? Dan zou je een histamine-intolerantie kunnen hebben. In dit artikel lees je er meer over.
Wat is histamine?
Histamine is een stof die van nature voorkomt in het lichaam met een regulerende functie. Zo heeft het een belangrijke rol in de spijsvertering, zoals de productie van maagzuur. Hiernaast heeft histamine ook een functie voor de hersenen als neurotransmitter. Neurotransmitters zijn stoffen die signalen doorgeven in de hersenen tussen zenuwcellen of spiercellen. Voorbeelden hiervan zijn adrenaline, dopamine, GABA en serotonine.
Histamine zorgt voor de prikkeloverdracht, wat invloed heeft op het slaap-waakritme. Voor het immuunsysteem is histamine ook erg belangrijk. Histamine wordt opgeslagen in mestcellen. Dit zijn witte bloedcellen die op plaatsen in het lichaam zitten die in contact staan met de buitenwereld, zoals de longen en het maag-darmkanaal. In het geval van een infectie, maar ook bij een allergie, komt histamine vrij en versterkt het de lokale immuunreactie. Zoals je leest is histamine onmisbaar.
Wat is een histamine-intolerantie?
Wat is een histamine-intolerantie?
De hoeveelheid histamine die je nodig hebt verschilt per persoon. Ben je gevoelig voor histamine, dan heb je maar een klein beetje nodig. Maakt je lichaam te veel histamine aan of heeft het moeite met histamine afbreken, dan krijg je klachten. Een stijging van histamine in het bloed of in de darm kan veroorzaakt worden door een histamine-intolerantie. Hiernaast kan het ook komen door een tekort van het enzym DAO, dat nodig is om histamine af te breken.
Bij een histamine-intolerantie ben je overgevoelig voor voedingsmiddelen waar histamine in zit of waardoor histamine vrijkomt in je lichaam. Je kunt wel een bepaalde hoeveelheid verdragen, maar als je hierover heen gaat, krijg je klachten. Die drempel ligt bij iedereen anders. Histamine kan onvoldoende afgebroken worden door het lichaam bij een histamine-intolerantie, omdat er een tekort is aan het enzym DAO (diamineoxidase of histaminase).
Wanneer je een histamine-intolerantie hebt, kun je de symptomen onder controle krijgen door tijdelijk histaminerijke voeding te vermijden. Daarnaast is het van belang dat je de oorzaak van de intolerantie gaat oplossen.
Mogelijke oorzaken van het ontstaan van een histamine-intolerantie
Er zijn verschillende oorzaken voor het ontstaan van een histamine-intolerantie. Goed om toe te lichten is dat dit te maken heeft met een tekort aan het enzym DAO. Breekt het DAO-enzym de histamine in het lichaam gewoon af, zoals dit zonder histamine-intolerantie gaat, dan stijgt de histaminespiegel in je lichaam niet en is er geen probleem. Heeft je lichaam geen of te weinig DAO, dan wordt histamine niet goed afgebroken door het lichaam en ontstaat er een overschot. Deze stof komt vrij in het bloed en wordt over het gehele lichaam verspreid. Dit brengt klachten met zich mee.
Een tekort aan het enzym DAO kan de volgende oorzaken hebben:
- Een aangeboren deficiëntie (tekort).
- Een tekort aan vitamine B6 (dit is een belangrijke cofactor voor DAO).
- Een verstoorde darmflora.
- Een infectie aan de dunne darm, zoals SIBO (ontstaat door bacteriële overgroei) en SIFO (ontstaat door een schimmel).
- Allergieën.
- Ontstekingsreacties in het lichaam.
- Aandoeningen aan de darmen, bijvoorbeeld ziekte van Crohn, maar ook als gevolg van een operatie, bestraling of chemotherapie.
- Coeliakie wordt in de volksmond een glutenintolerantie genoemd. Dit klopt niet want coeliakie is een auto-immuunziekte; niet een allergie of intolerantie voor gluten.
- Een maagbloeding.
- Voedingstekorten die ontstaan zijn door het gebruik van bepaalde geneesmiddelen en alcohol.
- Langdurig gebruik van NSAID’s of histamineblokkers. NSAID’s zijn ontstekingsremmende middelen die pijn en zwelling van onder andere gewrichten en pezen tegengaan.
- Stress, lage weerstand en oververmoeidheid.
- Mastocytose, een zeer zeldzame aandoening met een overmatige mestcelproductie. Het lichaam maakt dan te veel mestcellen aan die gevuld zijn met histamine.
Het is nog niet helemaal duidelijk waarom histamine-intolerantie vaker voorkomt bij vrouwen dan bij mannen. Er zijn verschillende theorieën, waaronder hormonale schommelingen. Vrouwen zouden een verhoogd risico hebben als ze ook endometriose en het premenstrueel syndroom hebben, vrouwen eten over het algemeen vaker histaminerijk voedsel (bijvoorbeeld vis en kaas) en het kan te maken hebben met genetische aanleg.
Wat zijn de symptomen bij een histamine-intolerantie?
Bij een histamine-intolerantie heb je last van één of meerdere symptomen. Welke klachten je hebt, wanneer en hoe vaak dit voorkomt, kan verschillen per persoon. Veel voorkomende maag-darmklachten bij een histamine-intolerantie zijn: winderigheid, opgeblazen gevoel, buikpijn, krampen, rommelende darmen, misselijkheid, constipatie en diarree. Andere klachten die vaak voorkomen zijn: hoofdpijn, migraine, slapeloosheid, hooikoortsklachten, verstopte neus, niezen, irritatie van de neusslijmvliezen, jeuk, gezwollen oogleden, warmte en roodheid, huiduitslag, astma, duizeligheid, hartkloppingen en benauwdheid.
Een kenmerkend symptoom wat wordt veroorzaakt door een tekort aan het DAO-enzym is dat je bij het drinken van rode wijn een vlekkerige huid of rode wangen krijgt en vervolgens niet in slaap kan vallen. Vaak gebeurt dit dan al na één glas wijn.
Herken je één of meer van de bovenstaande symptomen? Neem dan contact op met de huisarts om te bepalen welke diagnose je hebt. Je kunt ook alvast een klachtendagboek bijhouden, waarin je een week bijhoudt wat je hebt gegeten en wanneer je welke klachten krijgt. Deze kun je dan meenemen naar je afspraak bij de huisarts.
Hoe wordt de diagnose histamine-intolerantie vastgesteld?
Hoe wordt de diagnose histamine-intolerantie vastgesteld?
Het stellen van de diagnose histamine-intolerantie is niet eenvoudig. Dit heeft te maken met dat de symptomen die kunnen wijzen op deze intolerantie ook lijken op een andere ziekte of aandoening. Er is geen bewezen test, zoals een huid- of bloedtest, waarmee je een histamine-intolerantie kunt aantonen.
De diagnose histamine-intolerantie wordt daarom meestal gesteld door het volgen van het histaminearm dieet in de vorm van een eliminatie- en provocatietest onder begeleiding van een diëtist. Verderop in dit artikel lees je hier meer over.
Hoewel histamine-testen niet wetenschappelijk bewezen zijn, bestaan ze wel. Ze zijn online beschikbaar en meten de hoeveelheid histamine in het bloed. Zo’n DHO-test is vrij verkrijgbaar en wordt regelmatig ingezet door diëtisten ter aanvulling op de behandeling.
Wat te doen bij een histamine-intolerantie?
De beste manier om van je klachten af te komen is door een histamine-arm dieet te volgen. Je kunt een eliminatie- en provocatietest doen. Bij deze test worden alle voedingsmiddelen waarin histamine zit of die histamine vrijmaken, tijdelijk weggelaten. Het elimineren van deze voedingsmiddelen duurt gemiddeld zo’n vier weken. Als de klachten weg zijn, dan worden de verdachte voedingsmiddelen in kleine stappen weer toegevoegd. Keren de klachten dan weer terug, dan is de kans groot dat je histamine-intolerant bent.
Het kan ook zijn dat je bepaalde voedingsmiddelen die histamine bevatten of vrijmaken slecht kunt verdragen en anderen weer wel. Zo is het niet ongebruikelijk dat mensen met een histamine-intolerantie niet tegen chocolade, tomaat en spinazie kunnen, maar wel tegen rode wijn en gewone vis. Wil je onderzoeken of je baat hebt bij het histaminebeperkt dieet? Laat je dan wel begeleiden door een diëtist om te voorkomen dat je voedingstekorten krijgt. Als blijkt dat je histamine-intolerantie hebt, dan kun je DAO-capsules overwegen.
Tot slot
In dit artikel heb je kunnen lezen wat een histamine-intolerantie is, hoe vaak dit voorkomt, waardoor dit veroorzaakt kan worden, welke symptomen hierbij horen en hoe je erachter kunt komen of je een histamine-intolerantie hebt. Wil je meer weten over wat je kunt eten bij het histaminebeperkt dieet en wanneer je capsules met DAO-enzymen kunt inzetten bij het verlichten van je klachten? Lees dan het artikel over het histamine-arm dieet.
