Zwaarder tijdens menstruatie: is dit normaal?
Heb je je ooit zwaarder of opgeblazen gevoeld vlak voor of tijdens je menstruatie? Je bent niet alleen. Tijdens de menstruatiecyclus kun je inderdaad extra kilo's aankomen.1-3 Uit recent onderzoek bleek dat vrouwen tijdens hun menstruatiecyclus 0,5 kg aankwamen vergeleken met de eerste week. Onderzoekers hebben vastgesteld dat het vasthouden van vocht een mogelijke oorzaak is van deze gewichtstoename.4 Maar maak je geen zorgen. Onderzoekers vinden dat het volkomen normaal is dat je gewicht schommelt tijdens je cyclus.
In dit artikel bespreken we de redenen voor gewichtstoename en geven we je 4 tips om gewichtstoename tijdens de menstruatie te verminderen.
Veel voorkomende PMS-symptomen
Premenstrueel syndroom (PMS) is de naam voor de symptomen die mensen die menstrueren kunnen ervaren in de weken voorafgaand aan hun menstruatie.5 Dit komt vaak voor bij mensen die menstrueren.5,6
Sommige mensen ervaren helemaal geen nadelige symptomen. Het is ook heel normaal om sommige maanden last te hebben van PMS-symptomen en andere maanden niet. PMS-symptomen kunnen van maand tot maand verschillen.
PMS begint ongeveer een week voordat je menstruatie begint en gaat samen met een aantal symptomen zoals:5,6
- Stemmingswisselingen
- Prikkelbaarheid
- Cravings naar voedsel
- Acne
- Gevoelige borsten
- Opgeblazen gevoel
- Gewichtstoename
Waarom kan PMS gewichtstoename veroorzaken?
Alsof je tijdens je menstruatie al niet genoeg aan je hoofd hebt, kan de toevoeging van een extra week PMS-symptomen je het gevoel geven dat je in een mentale en fysieke achtbaan zit. Omdat elk lichaam anders is, verschilt gewichtstoename tijdens PMS van persoon tot persoon.
Maar waarom kan je aankomen vlak voor je menstruatie?
Gewichtstoename vlak voor of tijdens je menstruatie is geen permanente gewichtstoename en is meestal niets om je zorgen over te maken.1 Normaal gesproken kom je wat aan in de paar dagen voordat je menstruatie begint. Dit vermindert vanzelf tijdens de eerste dagen van je menstruatie.1
Er zijn een aantal mogelijke redenen die de gewichtstoename uitleggen. Ze zijn allemaal gerelateerd aan de natuurlijke veranderingen in je lichaam tijdens je menstruatiecyclus.
1. Hormonale veranderingen
Vlak voor je menstruatie daalt je oestrogeenspiegel snel, wat je lichaam voorbereidt op de menstruatie. De progesteronniveaus stijgen echter na de eisprong en het is deze hormoonverschuiving die ervoor kan zorgen dat je lichaam meer water vasthoudt.1
Het is belangrijk om te weten dat het vasthouden van water ervoor kan zorgen dat het getal op de weegschaal hoger wordt of dat er zwellingen en wallen ontstaan in verschillende delen van je lichaam. Maar dit is niet hetzelfde als aankomen.1,7
2. Menstruatie cravings
Heb je ooit een levensgrote reep chocolade willen eten tijdens je menstruatie? Of misschien een pizza met kaas? Meestal is het niet zo dat je zin krijgt in salade of groenten als je ongesteld bent.
Veranderingen in je progesteronhuishouding en stofwisseling kunnen ervoor zorgen dat je meer zin hebt in zoute en zoete voedingsmiddelen.8-11 Het eten van zoute voedingsmiddelen en eenvoudige koolhydraten kan leiden tot het vasthouden van vocht en mogelijk resulteren in extra watergewicht.12
3. Opgeblazen gevoel tijdens de menstruatie
Ongeveer vijf dagen voor je menstruatie kan je buik strak en gezwollen aanvoelen, wat gewichtstoename vóór de menstruatie kan veroorzaken.13
Dit kan komen door hormonale veranderingen. Deze kunnen meer gas in je maagdarmkanaal veroorzaken, wat leidt tot een opgeblazen gevoel en je zwaarder doet voelen.13-15
4. Constipatie
Vlak voordat je menstruatie begint, stijgt het progesterongehalte, wat gezondheidsproblemen in je spijsverteringsstelsel kan veroorzaken.16
Dit kan constipatie veroorzaken voor en tijdens je menstruatie, waardoor je extra gewicht vasthoudt dat je lichaam anders zou kwijtraken.16,17
Uit een recent onderzoek onder 221 Japanse vrouwen bleek dat 58% van de vrouwen met een normale stoelgang veranderingen in hun darmen ervaarden door menstruatie. Van deze veranderingen in de stoelgang werd 19% geassocieerd met constipatie.17
4 tips om gewichtstoename tijdens de menstruatie te verminderen
Helaas is er geen speciale formule om gewichtstoename tijdens de menstruatie te voorkomen.
Er zijn wel een paar dingen die je kunt doen om het vasthouden van water en een opgeblazen gevoel te verminderen.
Probeer deze gezonde gewoonten de hele maand vol te houden. Dit kan je helpen om gewichtstoename en het vasthouden van water tijdens je menstruatie te verminderen.
1. Gehydrateerd blijven
Hoewel het misschien niet logisch lijkt, is ons eerste advies om ervoor te zorgen dat je genoeg water drinkt. Dit komt omdat je lichaam de neiging heeft om meer vocht vast te houden als je uitgedroogd bent.18
Over het algemeen is het advies om 1,5 tot 2 liter water per dag te drinken, wat ongeveer hetzelfde is als 6 grote glazen water per dag.18 Zorg er dus voor dat je een glas water op je bureau hebt staan, zodat je de hele dag gehydrateerd blijft.
Lees hier meer tips om gemakkelijk meer water te drinken.
2. Eet een uitgebalanceerd dieet
Om je spijsvertering tijdens je cyclus soepel te laten verlopen, is het een goed idee om de hele maand door vezelrijke voeding te eten.19,20 Probiotica vind je in yoghurt, kefir, zuurkool, kimchi, miso en kombucha. Sommige onderzoeken suggereren dat ze kunnen helpen je hormonale gezondheid in balans te brengen en menstruatiepijn te verminderen.21-24
3. Beweeg!
Als je krampen hebt, staat zweten in de sportschool misschien niet bovenaan je to-do-lijstje.
Zweten kan je helpen om overtollig water kwijt te raken.25,26 Als een lichte tot middelzware training niet lukt, probeer dan eens een ontspannende yogasessie of een lange wandeling.27,28,29
Bewegen kan ook helpen bij het verbeteren van de tragere darmtransit (hoe snel voedsel zich door je lichaam verplaatst) als gevolg van je hormonale veranderingen.30,31
4. Dit vertellen enkele studies over vitamines en mineralen
Sommige kleine onderzoeken hebben aangetoond dat magnesium en vitamine B6 effectief zijn bij het verminderen van PMS-symptomen, waaronder trek- en gewichtstoename.32,33
De vrouwen in het eerste onderzoek werden willekeurig verdeeld in drie groepen van elk 50 deelnemers. De ene groep kreeg dagelijks 250 mg magnesium, de andere groep kreeg dagelijks een tablet met 250 mg magnesium (Mg) en 40 mg vitamine B6, en de placebogroep kreeg een placebo. De combinatie van Mg en vitamine B6 was het meest effectief in het verminderen van PMS-symptomen, terwijl de placebo het minst effectief was.32
Uit een review bleek ook dat bij de meeste vrouwen met PMS de magnesiumspiegel te laag is. De resultaten toonden aan dat magnesium in combinatie met vitamine B6 de grootste impact had op het verminderen van PMS-symptomen. Magnesium alleen bleek effectief te zijn bij het beheersen van symptomen zoals vochtretentie, eetbuien en angst.33
Er is alleen niet genoeg klinisch bewijs voor. Wat we wel weten is dat magnesium en vitamine B6 bijdragen aan het verminderen van die gevoelens van vermoeidheid en moeheid die je kunt ervaren tijdens je menstruatie.
Twee gerandomiseerde, dubbelblinde, placebogecontroleerde klinische onderzoeken toonden de effectiviteit van magnesium aan bij het verlichten van chronische constipatie. Het ene onderzoek toonde een 45% grotere respons op de symptomen dan de placebogroep, terwijl het andere onderzoek een algehele verbetering van 68% liet zien.34,35,36
Er zijn echter geen gegevens die suggereren dat magnesium kan helpen bij constipatie of een opgeblazen gevoel tijdens de menstruatie. Meer onderzoek is nodig.
Wanneer gewichtstoename misschien geen normaal PMS-symptoom is
Het is echter belangrijk op te merken dat als je gewichtstoename ervaart in combinatie met een onregelmatige menstruatie, dit kan wijzen op een onderliggend probleem zoals het polycysteus-ovariumsyndroom (PCOS).37
Kan PCOS gewichtstoename veroorzaken? Ja.
Dit komt omdat PCOS een aandoening is die wordt gekenmerkt door hogere niveaus van androgenen zoals testosteron, wat kan bijdragen aan gewichtstoename bij PCOS.38,39
Bij PCOS reageren de lichaamscellen ook minder goed op insuline. Hierdoor verwerkt het lichaam koolhydraten minder goed en maakt ter compensatie extra insuline aan, wat leidt tot verdere gewichtstoename.38,40
Tot slot: maak je niet al teveel zorgen over gewichtstoename
Over het algemeen is gewichtstoename door PMS niets om je zorgen over te maken.
Als je echter op zoek bent naar een manier om je PMS-symptomen onder controle te houden, is het een goed idee om gehydrateerd te blijven, goed te eten, regelmatig te bewegen, magnesium te proberen en vitamine B6 aan te vullen.
Denk je dat je PCOS hebt? Raadpleeg dan je huisarts voor meer informatie.
Disclaimer: dit is een informatiepagina. Holland & Barrett heeft geen producten die bestemd zijn voor deze indicatie/toepassing.
- Spyridon Kanellakis, et al. Changes in body weight and body composition during the menstrual cycle. American Journal of Human Biology. 2023. https://doi.org/10.1002/ajhb.23951
- Stachoń AJ. Menstrual Changes in Body Composition of Female Athletes. Coll Antropol. 2016 Jun;40(2):111-22. PMID: 29139284. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/29139284/
- Tomazo-Ravnik, T., Jakopič, V. Changes in Total Body Water and Body Fat in Young Women in the Course of Menstrual Cycle. Intl Jnl Anthropology. 2006; 21, 55–60. https://doi.org/10.1007/s11599-006-9007-0
- Kanellakis, S., Skoufas, E., Simitsopoulou, E., Migdanis, A., Migdanis, I., Prelorentzou, T., Louka, A., Moschonis, G., et al. Changes in body weight and body composition during the menstrual cycle. American Journal of Human Biology. 2023;35(11), e23951. https://doi.org/10.1002/ajhb.23951
- Freeman, E. W. (2003). Premenstrual syndrome and premenstrual dysphoric disorder: definitions and diagnosis. Psychoneuroendocrinology, 28, 25-37. https://www.sciencedirect.com/science/article/abs/pii/S0306453003000994
- Direkvand-Moghadam, A., Sayehmiri, K., Delpisheh, A., & Kaikhavandi, S. (2014). Epidemiology of premenstrual syndrome (PMS)-a systematic review and meta-analysis study. Journal of clinical and diagnostic research: JCDR, 8(2), 106. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC3972521/
- White, C. et al. Fluid Retention over the Menstrual Cycle: 1-Year Data from the Prospective Ovulation Cohort. Obstetrics and Gynecology International, vol. 2011;1–7. https://doi.org/10.1155/2011/138451
- Martins, K. A., Cordeiro, M, et al. Do Food Intake and Food Cravings Change during the Menstrual Cycle of Young Women? RBGO Gynecology & Obstetrics. 2018;40(11):686–92. https://doi.org/10.1055/s-0038-1675831
- Klump, K. L., Keel, P. K., et al. The Interactive Effects of Estrogen and Progesterone on Changes in Emotional Eating Across the Menstrual Cycle. Journal of Abnormal Psychology, 2013;122(1):131–7. https://doi.org/10.1037/a0029524
- Gorczyca, A. M., Sjaarda, L. A., et al. Changes in macronutrient, micronutrient, and food group intakes throughout the menstrual cycle in healthy, premenopausal women. European Journal of Nutrition. 2015;5;55(3):1181–8. https://doi.org/10.1007/s00394-015-0931-0
- Roney, J. R., & Simmons, Z. L. Ovarian hormone fluctuations predict within-cycle shifts in women's food intake. Hormones and Behavior. 2017;90:8–14. https://doi.org/10.1016/j.yhbeh.2017.01.009
- Rakova, N., Kitada, K., et al. (2017). Increased salt consumption induces body water conservation and decreases fluid intake. The Journal of Clinical Investigation. 2017;127(5):1932–43. https://doi.org/10.1172/JCI88530
- Dickerson, L. M., Mazyck, P. J., & Hunter, M. H. (2003). Premenstrual syndrome. American family physician, 67(8), 1743-1752. https://www.aafp.org/pubs/afp/issues/2003/0415/p1743.html
- White, C. P., Hitchcock, C. L., Vigna, Y. M., & Prior, J. C. Fluid Retention over the Menstrual Cycle: 1-Year Data from the Prospective Ovulation Cohort. Obstetrics and Gynecology International. 2011;1–7. https://doi.org/10.1155/2011/138451
- Simmons, L., Heitkemper, M., & Shaver, J. (1988). Gastrointestinal function during the menstrual cycle. Health Care for Women International, 9(3), 201-209. https://www.tandfonline.com/doi/abs/10.1080/07399338809515818
- Pati, G. K., Kar, C., Narayan, J., Uthansingh, K., Behera, M., Sahu, M. K., Mishra, D., & Singh, A. Irritable Bowel Syndrome and the Menstrual Cycle. Cureus. 2021;14;13(1). https://doi.org/10.7759/cureus.12692
- Maeda, K., Koide, Y., Katsuno, H., et al. Questionnaire Survey of Bowel Habit in Japanese Medical Personnel. Journal of the Anus, Rectum and Colon. 2021;29;5(3):297–305. https://doi.org/10.23922/jarc.2021-014
- Sharma, S., Manjhi, J., & Rai, D. V. (2012). Correlative Study of EEG and Body Hydration across the Menstrual Cycle. International Journal of Engineering Research & Technology, 1(6), 1-6. https://www.researchgate.net/profile/Dr-Jayanand-2/publication/260288565_Correlative_Study_of_EEG_and_Body_Hydration_across_the_Menstrual_Cycle/links/004635308d56282266000000/Correlative-Study-of-EEG-and-Body-Hydration-across-the-Menstrual-Cycle.pdf
- Valussi, M. (2012). Functional foods with digestion-enhancing properties. International journal of food sciences and nutrition, 63(sup1), 82-89. https://www.tandfonline.com/doi/abs/10.3109/09637486.2011.627841
- Nagata, C., Hirokawa, K., Shimizu, N., & Shimizu, H. Associations of menstrual pain with intakes of soy, fat and dietary fiber in Japanese women. European Journal of Clinical Nutrition. 2004;59(1), 88-92. https://doi.org/10.1038/sj.ejcn.1602042
- Kumar, L. S., Pugalenthi, L. S., Ahmad, M., Reddy, S., Barkhane, Z., & Elmadi, J. Probiotics in Irritable Bowel Syndrome: A Review of Their Therapeutic Role. Cureus. 2022;18;14(4). https://doi.org/10.7759/cureus.24240
- Itoh, H., Uchida, M., Sashihara, T., et al. Lactobacillus gasseri OLL2809 is effective especially on the menstrual pain and dysmenorrhea in endometriosis patients: Randomized, double-blind, placebo-controlled study. Cytotechnology. 2010;10;63(2):153–61. https://doi.org/10.1007/s10616-010-9326-5
- Zou, S., Yang, X., et al. Association of probiotic ingestion with serum sex steroid hormones among pre- and postmenopausal women from the NHANES, 2013–2016. PLOS ONE. 2023;18(11). https://doi.org/10.1371/journal.pone.0294436
- I. Szydłowska, A. Marciniak, et al. Effects of probiotics supplementation on the hormone and body mass index in perimenopausal and postmenopausal women using the standardized diet. A 5-week double-blind, placebo-controlled, and randomized clinical study. Eur Rev Med Pharmacol Sci. 2021. https://www.europeanreview.org/article/25953
- Baker, L. B. Physiology of sweat gland function: The roles of sweating and sweat composition in human health. Temperature: Multidisciplinary Biomedical Journal. 2019;3;6(3):211–59. https://doi.org/10.1080/23328940.2019.1632145
- Benelam, B., & Wyness, L. (2010). Hydration and health: a review. Nutrition Bulletin, 35(1), 3-25. https://onlinelibrary.wiley.com/doi/full/10.1111/j.1467-3010.2009.01795.x
- Riley III, J. L., Robinson, M. E., Wise, E. A., & Price, D. (1999). A meta-analytic review of pain perception across the menstrual cycle. Pain, 81(3), 225-235. https://www.sciencedirect.com/science/article/abs/pii/S0304395998002589
- Daley, A. The role of exercise in the treatment of menstrual disorders: The evidence. The British Journal of General Practice. 2009;59(561), 241-242. https://doi.org/10.3399/bjgp09X420301
- Samadi, Z., Taghian, F., & Valiani, M. The effects of 8 weeks of regular aerobic exercise on the symptoms of premenstrual syndrome in non-athlete girls. Iranian Journal of Nursing and Midwifery Research. 2013;18(1), 14-19. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC3748549/
- Guarino, M., Cheng, L., Cicala, M., Ripetti, V., Biancani, P., & Behar, J. Progesterone receptors and serotonin levels in colon epithelial cells from females with slow transit constipation. Neurogastroenterology & Motility. 2011;23(6), 575-e210. https://doi.org/10.1111/j.1365-2982.2011.01705.x
- Jensen, M. M., Pedersen, H. E., et al. Associations Between Physical Activity and Gastrointestinal Transit Times in People with Normal Weight, Overweight, and Obesity. The Journal of Nutrition. 2024;154(1), 41-48. https://doi.org/10.1016/j.tjnut.2023.06.005
- Fathizadeh N, et al. Evaluating the effect of magnesium and magnesium plus vitamin B6 supplement on the severity of premenstrual syndrome. Iranian journal of nursing and midwifery research. 2010;15, 401-5. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC3208934/
- ALSHAMMARI, E. (2021). Magnesium supplementation for premenstrual syndrome and premenstrual dysphoric disorder. International Journal of Pharmaceutical Research (09752366), 13(1). https://openurl.ebsco.com/EPDB%3Agcd%3A2%3A19902434/detailv2?sid=ebsco%3Aplink%3Ascholar&id=ebsco%3Agcd%3A155802980&crl=c
- Mori, H., Tack, J., & Suzuki, H. Magnesium Oxide in Constipation. Nutrients. 2021;13(2). https://doi.org/10.3390/nu13020421
- Mori, S., Tomita, T., Fujimura, K., et al. A Randomized Double-blind Placebo-controlled Trial on the Effect of Magnesium Oxide in Patients With Chronic Constipation. Journal of Neurogastroenterology and Motility. 2019;25(4), 563-575. https://doi.org/10.5056/jnm18194
- Morishita, D., et al. Senna Versus Magnesium Oxide for the Treatment of Chronic Constipation: A Randomized, Placebo-Controlled Trial. The American Journal of Gastroenterology. 2021;116(1):p 152-161. https://journals.lww.com/ajg/abstract/2021/01000/senna_versus_magnesium_oxide_for_the_treatment_of.27.aspx
- Zehra, B., & Khursheed, A. A. (2018). Polycystic ovarian syndrome: symptoms, treatment and diagnosis: a review. Journal of Pharmacognosy and Phytochemistry, 7(6), 875-880. https://www.phytojournal.com/archives?year=2018&vol=7&issue=6&ArticleId=6290&si=false
- Chaudhuri, A. (2023). Polycystic ovary syndrome: Causes, symptoms, pathophysiology, and remedies. Obesity Medicine, 39, 100480. https://www.sciencedirect.com/science/article/abs/pii/S2451847623000040
- Barber, T. M., Hanson, P., et al. Obesity and Polycystic Ovary Syndrome: Implications for Pathogenesis and Novel Management Strategies. Clinical Medicine Insights. Reproductive Health. 2019;13. https://doi.org/10.1177/1179558119874042
- Awoke MA, et al. Weight gain and lifestyle factors in women with and without polycystic ovary syndrome. Human Reproduction. 2021;37(1):129–41. https://doi.org/10.1093/humrep/deab239
