Roos: wat zijn de oorzaken en wat kan je ertegen doen?

Schilfers in je haar, op je hoofdhuid of op je kleding: veel mensen hebben last van hoofdroos. Hoofdroos of kort gezegd ‘roos’, is een veel voorkomende maar vaak onschuldige kwaal waarbij er huidschilfers verschijnen in je haar en op je hoofdhuid. Zeker de helft van de mensen heeft hier wel eens last van. Er wordt gezegd dat mannen vaker last van roos hebben dan vrouwen, maar dat is schijn. Bij mannen valt roos gewoon wat meer op omdat ze vaker kort haar hebben en het daardoor sneller zichtbaar is.

Wat is roos? 

Roos is een aandoening van de hoofdhuid waarbij er huidschilfers verschijnen in ons haar en op de hoofdhuid. Hoe deze schilfers er precies uitzien, is afhankelijk van of je hoofdhuid vet of droog is. Bij de vettige hoofdhuid zijn de schilfers groter en dikker en blijven ze bij de haarwortels op de hoofdhuid plakken. Bij een droge hoofdhuid bestaat roos echter uit kleine, witte schilfertjes die gemakkelijk loskomen en op je kleding vallen.

Naast vervelende schilfers veroorzaakt roos vaak ook veel ongemak, jeuk en een rode huid. Dat klinkt misschien wat onhygienisch, maar eigenlijk is roos dus niets anders dan losse huidcellen op je hoofdhuid. Het heeft dan ook niks met slechte hygiëne te maken!

Roos kan ook een milde vorm van eczeem zijn, namelijk: seborroïsch eczeem. Hierbij reageert de huid overactief op een natuurlijk aanwezige gist van de huid. Deze gist groeit met name goed in een warme omgeving. Seborroïsch eczeem herken je aan het feit dat de huidschilfers ook voorkomen op andere plekken waar veel talgklieren zitten, bijvoorbeeld achter je oren, langs je haargrens of rondom je wenkbrauwen. 

Hoe ontstaat roos?

Of je nu lang of kort haar hebt, blond of roodharig bent, iedereen kan roos krijgen. Roos heeft namelijk te maken met het te snel vernieuwen van je hoofdhuidcellen. Net zoals de huidcellen van je lichaam, vernieuwen de cellen van je hoofdhuid zich gemiddeld elke twee tot drie weken. 

Normaal gesproken verloopt dit automatisch en zonder problemen, maar bij roos vernieuwen je hoofdhuidcellen zich zo snel dat de nieuwe hoofdhuidcellen onvoldoende tijd krijgen om volledig te rijpen. Hierdoor gaan de cellen samenklonteren en ontstaan de schilfers die wij kennen als roos.

Wat zijn de oorzaken van roos?

Het hebben van (extreme) roos is iets anders dan af en toe last hebben van schilfertjes op je hoofdhuid. Huidschilfers ontstaan doordat de huidbarrière slecht werkt. De talgklieren op je hoofd maken in dit geval niet genoeg vet aan. Hierdoor kan je huid geen vocht meer vasthouden en wordt de huid droog waardoor er schilfertjes ontstaan.

Hardnekkige roos heeft een andere oorzaak. Zoals hierboven beschreven, heeft dit te maken met de overproductie van je hoofdhuidcellen of met de productie van bepaalde gisten. Wat de exacte reden hiervoor is, is onbekend. Meerdere dingen kunnen hiervan de oorzaak zijn:

Je hoofdhuid is te droog of vet

Wanneer je een (te) droge hoofdhuid hebt, gaat je huid meer talg produceren. Deze talg gaat zich ophopen, klontert vervolgens samen met dode huidcellen en wordt zichtbaar in de vorm van huidschilfers. Een ander gevolg van een droge hoofdhuid kan zijn dat je huid geïrriteerd raakt vanwege dehydratatie. Dit kan leiden tot schilfers of roos. Oorzaken van een droge hoofdhuid kunnen koud weer en koude lucht zijn, maar dit kan ook ontstaan door bijvoorbeeld je haar te vaak te wassen (met de verkeerde shampoo).

Bij een te vette hoofdhuid produceren talgkliertjes overmatig veel olie. Hierdoor raakt je huid verstopt en stapelt talg zich op in de talgklieren met roos als gevolg. Er kunnen veel verschillende oorzaken zijn voor een vette hoofdhuid. Denk bijvoorbeeld aan genen, hormonale onbalans, zwangerschap of de menopauze.

1. Je hebt last van stress

Hoewel stress geen directe oorzaak voor roos is, kan het roos wel op verschillende manieren verergeren. De hormonen testosteron en cortisol, die toenemen wanneer je stress ervaart, hebben namelijk invloed op je talgproductie. Stress tast daarnaast ook je immuunsysteem aan. Hierdoor kan de conditie van je hoofdhuid uit balans raken waardoor bepaalde gisten beter kunnen groeien en daarmee het ideale klimaat creëren voor roos.

2. Je krijgt niet de juiste voedingsstoffen binnen

Door ongezond te eten kan je last krijgen van allerlei gezondheidsproblemen. Een hoge bloeddruk, suikerziekte of hartklachten zijn gevolgen waarvan we vaak wel op de hoogte zijn. Maar wist je dat te veel suiker en koolhydraten ook pieken van het hormoon insuline kunnen veroorzaken? Deze pieken kunnen leiden tot overproductie van talg, waardoor roos kan ontstaan.

3. Je hoofdhuid of haar is gevoelig voor bepaalde producten die je gebruikt

De haarproducten die je gebruikt kunnen een grote invloed hebben op je hoofdhuid. Sommige producten kunnen roos veroorzaken of verergeren. Heb je last van droge roos? Dan zou dit kunnen ontstaan door te agressieve shampoo, hard water (met veel kalk) of stylingproducten die veel agressieve ingrediënten bevatten. Denk hierbij aan uitdrogende stoffen, alcohol of parfums. 

4. Je wast je haar op de verkeerde manier

Als je te lang wacht met het wassen van je haar hopen olie, vet en haarproducten zich op. Hierdoor kunnen irritaties van je hoofdhuid ontstaan, met roos en schilfers als gevolg. 

Je haar te vaak wassen is echter ook niet goed. Te vaak wassen kan ervoor zorgen dat je hoofdhuid uitdroogt, wat voor de talgklieren weer een signaal kan zijn om meer talg te gaan produceren. Meer talg kan zorgen voor meer roos. Het beste is om je haar twee tot drie keer per week te wassen, indien nodig met een anti-roos shampoo.

Op welke manieren kan je roos behandelen?

Hoewel roos niets is om je voor je te schamen, kan het toch zorgen voor ongemak. Als je last van roos hebt, wil je er dan ook graag zo snel mogelijk vanaf. Gelukkig zijn er een aantal dingen die je kunt doen om roos (preventief) te behandelen. Wij delen een aantal tips tegen roos:

1. Wissel van shampoo

Heb je regelmatig last van roos? Dan is het misschien tijd om van haarproducten te veranderen. Een milde shampoo, een shampoo tea tree, of een anti-roos shampoo kan bijvoorbeeld effectief zijn in het bestrijden van roos.

Anti-roos shampoos bevatten andere stofjes dan gewone shampoos. De werkzame ingrediënten in een anti-roos shampoo zijn gistdodende middelen als zinkpyrithion, seleensulfide en ketoconazol. Deze stofjes remmen de groei van gisten en schimmels af waardoor je minder snel kans hebt op roos en huidschilfertjes.

Wil je liever geen synthetische, gistdodende middelen gebruiken? Dan zou je ook voor een natuurlijke shampoo met tea tree kunnen gaan. Een onderzoek toonde aan dat tea tree-olie roos kan verminderen. Voeg een paar druppels tea tree-olie toe aan je favoriete shampoo of gebruik een shampoo (bar) met tea tree erin.[1]

2. Probeer warmtebronnen zoveel mogelijk te vermijden

De gist die roos kan veroorzaken, groeit extra goed in een warme omgeving en vindt warmte erg fijn. Probeer je haar daarom zo min mogelijk te föhnen en douche niet te warm. Het warme water kan je hoofdhuid namelijk ook uitdrogen waardoor er schilfertjes kunnen ontstaan.

3. Laat je haar zoveel mogelijk met rust

Als je last van roos hebt, is de kans groot dat je ook last hebt van irritatie en jeuk aan je hoofdhuid. En hoe verleidelijk het ook is, in deze situatie is beter om je haar met rust te laten. Krabben kan de hoeveelheid schilfers en jeuk alleen maar vergroten en kan in het ergste geval zelfs leiden tot een ontsteking van je hoofdhuid.

4. Verander je levensstijl en/of voedingspatroon

Denk je dat de roos bij jou wordt veroorzaakt door stress of verkeerde voeding? Verander dan je levensstijl en/of je voedingspatroon. Zorg voor een evenwichtig voedingspatroon, eet gevarieerd en let erop dat je voldoende water drinkt. 

Ervaar je veel stress? Dan is het vooral goed om te achterhalen waar deze stress vandaan komt. In het artikel stress verminderen lees je een aantal tips hoe je het beste met stress om kunt gaan.

5. Scrub of exfolieer je hoofdhuid

Door je hoofd (voorzichtig) te scrubben of te exfoliëren, verwijder je de dode huidcellen van je hoofdhuid. Hierdoor worden je poriën vrijgemaakt en worden productophopingen effectief verwijderd. Regelmatig exfoliëren van de hoofdhuid kan helpen milde roos te beheersen. Gebruik hiervoor een product dat salicylzuur bevat, dit heeft een vochtinbrengend effect op je huid en weekt de dode huidcellen gemakkelijk los.

6. Zorg dat je voldoende zink binnenkrijgt

Er zijn geen specifieke supplementen voor de behandeling van roos, maar zink stimuleert wel het behoud van een normale huid. Zink vind je vooral in dierlijke producten zoals vlees, zuivel en vis. Een zinksupplement is ook een optie, maar vraag wel altijd eerst advies aan een arts.  

Tot slot

Over het algemeen is roos een relatief onschuldig kwaaltje en is het met bovenstaande tips vaak goed te behandelen. Wordt de roos in je haar na het uitvoeren van deze tips echter niet minder? Dan zou het een ander type eczeem kunnen zijn. In dit geval is het aan te raden een afspraak te maken bij je huisarts of dermatoloog.

Ook in het geval van een ontstoken hoofdhuid, roos die gepaard gaat met haaruitval en de verspreiding van schilfers naar andere delen van je lichaam, is het raadzaam om je klachten te laten controleren door een arts.

Bronnen:

[1] https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/12451368/