Heeft ashwagandha bijwerkingen?

26/09/20243 minuten

Ashwagandha, ook wel bekend als Withania somnifera of Indiase ginseng, is een kruid dat een belangrijke plaats inneemt in de Ayurveda. Dat is een traditionele geneeskunde die zijn oorsprong vindt in India en al meer dan 3000 jaar wordt beoefend.¹ De wortels en bladeren van het kruid worden het meest gebruikt voor het maken van supplementen, poeders, extracten en thee.

Een belangrijk kenmerk van ashwagandha zijn de withanoliden, de belangrijkste actieve bestanddelen van het kruid.² Hoewel ashwagandha wijdverspreid wordt gebruikt, is het belangrijk om te weten dat het ook bijwerkingen kan hebben. In dit artikel bespreken we de mogelijke effecten van ashwagandha, de bijwerkingen, of ashwagandha veilig te gebruiken is en eventuele alternatieven voor ashwagandha.

Waar wordt ashwagandha voor gebruikt?

Er is momenteel veel onderzoek gaande naar de mogelijke voordelen van ashwagandha. Ashwagandha heeft adaptogene eigenschappen.^3,4* Een adaptogeen is een stof die zich aanpast aan de behoeften van jouw lichaam. Bovendien heeft ashwagandha mogelijk een positieve invloed op:

De geestelijke balans*²
Het fysieke welzijn*^2,5
Hart en bloedvaten*⁶
Draagt bij aan de weerstand van stress van het lichaam*^2,7
Spieropbouw*5

^{*Deze mogelijke voordelen worden nog verder onderzocht en de gezondheidsclaims zijn momenteel nog in afwachting van goedkeuring door de Europese Commissie.}

Wat zijn de bijwerkingen van ashwagandha?

Ashwagandha heeft wereldwijd een lange geschiedenis van veilig gebruik. Informatie over bijwerkingen van ashwagandha is echter schaars, omdat er een beperkt aantal klinische onderzoeken beschikbaar is. Enkele gerapporteerde (zeldzame) bijwerkingen van ashwagandha zijn:

Slaperigheid⁸
Maag- en darmklachten
Schildklierproblemen (9), wat op zijn beurt in een tweetal casestudies zorgde voor een verhoogde hartslag bij rust²¹en supraventriculaire tachycardie, een vorm van hartkloppingen.²²
Onderdrukking van het bijniersysteem bij gevoelige personen⁹
Leverschade^9,10

Kan het gebruik van ashwagandha gevaarlijk zijn?

Volgens de NPN (Branchevereniging voor producenten van voedingssupplementen) wordt ashwagandha over het algemeen als veilig beschouwd wanneer het correct wordt gebruikt.⁹ Echter, volgens het RIVM (Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu) kan het gebruik van ashwagandha bij gevoelige personen leiden tot nadelige effecten zoals leverschade, schildklierproblemen en onderdrukking van het bijniersysteem.⁹

Het gebruik van ashwagandha wordt afgeraden voor:

Zwangere vrouwen
Vrouwen die borstvoeding geven
Mensen met leveraandoeningen^9,10
Mensen met auto-immuunziekten
Mensen met hormoongevoelige prostaatkanker
Mensen die medicatie gebruiken voor de schildklier, bloedsuikerspiegel, bloeddruk of antidepressiva

Hoewel er nog geen specifiek onderzoek naar is gedaan, wordt het ook afgeraden om alcohol en ashwagandha met elkaar te combineren. In theorie kunnen beide stoffen elkaar namelijk versterken of de werking veranderen, wat onvoorspelbare resultaten kan opleveren. Hetzelfde geldt voor de combinatie van ashwagandha en oxazepam, maar ook daar is er nog geen specifiek onderzoek naar gedaan.

Zijn er alternatieven voor het gebruik van ashwagandha?

Er zijn verschillende alternatieven voor het gebruik van ashwagandha, afhankelijk van het doel waarvoor je het kruid overweegt.

Rhodiola rosea: Bekend om zijn adaptogene eigenschappen*, net als ashwagandha.*^11,12
Ginseng (Panax ginseng): Kan helpen bij stress-situaties* en het verbeteren van fysieke prestaties.*^13,14
Holy basil (Tulsi): Wordt gebruikt om de weerstand tegen stressvolle situaties te ondersteunen*, vergelijkbaar met ashwagandha.^15,16
Maca: Kan ondersteuning bieden bij het verbeteren van geestelijke energie en uithoudingsvermogen.*^17,18
Bacopa monnieri: Bekend om zijn mogelijke voordelen voor geheugen en concentratie.*^19,20

^{*Gezondheidsclaims in afwachting van goedkeuring door de Europese Commissie.}

Tot slot: Overleg met je gezondheidsdeskundige

Bijwerkingen kunnen variëren van persoon tot persoon. Als je zwanger bent, borstvoeding geeft, medicijnen gebruikt, last hebt van allergieën of onder medisch toezicht staat, raadpleeg dan altijd een arts of zorgverlener voordat je begint met het gebruik van ashwagandha of een alternatief supplement. Stop het gebruik en raadpleeg een arts als er overgevoeligheidsreacties optreden. Vergeet niet dat een supplement nooit een vervanging kan zijn voor een gezonde levensstijl met een gevarieerd voedingspatroon.

Bronnen

Verma, N., Gupta, S. K., Tiwari, S., & Mishra, A. K. (2021). Safety of Ashwagandha Root Extract: A Randomized, Placebo-Controlled, study in Healthy Volunteers. Complementary Therapies in Medicine, 57, 102642. https://doi.org/10.1016/j.ctim.2020.102642
Lopresti, A. L., & Smith, S. J. (2021). Ashwagandha (Withania somnifera) for the treatment and enhancement of mental and physical conditions: A systematic review of human trials. Journal Of Herbal Medicine, 28, 100434. https://doi.org/10.1016/j.hermed.2021.100434
Salve, J., Pate, S., Debnath, K., & Langade, D. (2019). Adaptogenic and Anxiolytic Effects of Ashwagandha Root Extract in Healthy Adults: A Double-blind, Randomized, Placebo-controlled Clinical Study. Cureus. https://doi.org/10.7759/cureus.6466
Elgar, K. (2021). Ashwagandha: A Review of Clinical Use and Efficacy. In Nutr Med J (pp. 68–78). https://www.nmi.health/wp-content/uploads/2022/12/NMJ_Ashwagandha__A_Review_of_Clinical_Use_and_Efficacy.pdf
S. Wankhede et al., Examining the effect of Withania somnifera supplementation on muscle strength and recovery: a randomized controlled trial, geraadpleegd via https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/26609282/
Kushwaha, S. (2012). Effect of Ashwagandha (Withania somnifera) Root Powder Supplementation in Treatment of Hypertension. Studies On Ethno-Medicine, 06(02). https://doi.org/10.31901/24566772.2012/06.02.05
Cheah, K. L., Norhayati, M. N., Yaacob, L. H., & Rahman, R. A. (2021). Effect of Ashwagandha (Withania somnifera) extract on sleep: A systematic review and meta-analysis. PLoS ONE, 16(9), e0257843. https://doi.org/10.1371/journal.pone.0257843
Leverschade bij producten met Ashwagandha. (z.d.). https://www.lareb.nl/nl/news/leverschade-bij-producten-met-ashwagandha?query=pagina=2&zoekterm=&year=2023
Van Geest, M. (2024, 23 april). RIVM raadt gebruik van bepaalde kruidenpreparaten af | NPN. NPN Info. https://www.npninfo.nl/nieuws-en-persberichten/nieuwsbericht/rivm-raadt-gebruik-van-bepaalde-kruidenpreparaten-af/
Casiano-Manzano, S., Torres-Larrubia, M., Masa-Caballero, A., Jiménez-Colmenarez, Z., Martín-Noguerol, E., Fernández-Bermejo, M., & Solís-Muñoz, P. (2023). Changing Perspectives: Unveiling the Risks of Ashwagandha-Induced Hepatotoxicity. Revista Española de Enfermedades Digestivas. https://doi.org/10.17235/reed.2023.10080/2023
Tinsley, G. M., Jagim, A. R., Potter, G. D. M., Garner, D., & Galpin, A. J. (2023). Rhodiola Rosea as an Adaptogen to Enhance Exercise Performance: A Review of the Literature. British Journal Of Nutrition, 131(3), 461–473. https://doi.org/10.1017/s0007114523001988
Pu, W., Zhang, M., Bai, R., Sun, L., Li, W., Yu, Y., Zhang, Y., Song, L., Wang, Z., Peng, Y., Shi, H., Zhou, K., & Li, T. (2020). Anti-inflammatory effects of Rhodiola rosea L.: A review. Biomedicine & Pharmacotherapy, 121, 109552. https://doi.org/10.1016/j.biopha.2019.109552
Rai, D., Bhatia, G., Sen, T., & Palit, G. (2003). Anti-stress Effects of Ginkgo biloba and Panax ginseng: a Comparative Study. Journal Of Pharmacological Sciences, 93(4), 458–464. https://doi.org/10.1254/jphs.93.458
Oliynyk, S., & Oh, S. (2013). Actoprotective effect of ginseng: improving mental and physical performance. Journal Of Ginseng Research, 37(2), 144–166. https://doi.org/10.5142/jgr.2013.37.144
Rao, N. S. K., Sharma, N. A., & Jain, N. D. (2023). A review medicinal and traditional uses on Tulsi plant (Ocimum sanctum L.). World Journal Of Biology Pharmacy And Health Sciences, 13(1), 450–456. https://doi.org/10.30574/wjbphs.2023.13.1.0058
Cohen, M. (2014). Tulsi - Ocimum sanctum: A herb for all reasons. Journal Of Ayurveda And Integrative Medicine, 5(4), 251. https://doi.org/10.4103/0975-9476.146554
[Maca (Lepidium meyenii Walp), a review of its biological properties]. (2014). PubMed. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/24718534/
Nieman, K. M., Zhu, Y., Tucker, M., & Koecher, K. (2023). The Role of Dietary Ingredients in Mental Energy – A Scoping Review of Randomized Controlled Trials. Journal Of The American Nutrition Association, 43(2), 167–182. https://doi.org/10.1080/27697061.2023.2244031
Kongkeaw, C., Dilokthornsakul, P., Thanarangsarit, P., Limpeanchob, N., & Scholfield, C. N. (2014). Meta-analysis of randomized controlled trials on cognitive effects of Bacopa monnieri extract. Journal Of Ethnopharmacology, 151(1), 528–535. https://doi.org/10.1016/j.jep.2013.11.008
Fatima, U., Roy, S., Ahmad, S., Ali, S., Elkady, W. M., Khan, I., Alsaffar, R. M., Adnan, M., Islam, A., & Hassan, M. I. (2022). Pharmacological attributes of Bacopa monnieri extract: Current updates and clinical manifestation. Frontiers in Nutrition, 9. https://doi.org/10.3389/fnut.2022.972379
K.M. Curry et al., Thyrotoxicosis with Ashwagandha: A Case Report, geraadpleegd via https://papers.ssrn.com/sol3/papers.cfm?abstract_id=3506409
H.I. Kamal et al., Ashwagandha as a Unique Cause of Thyrotoxicosis Presenting With Supraventricular Tachycardia, geraadpleegd via https://www.cureus.com/articles/89487#!/