Macawortel: de voordelen en 7 gebruikstips!

15/07/20242 minuten

Zou je je graag wat energieker willen voelen? Dat kan al met kleine aanpassingen in je voedingspatroon, denk aan bloemkoolrijst in plaats van witte rijst of neem rijstwafels in plaats van chips. Sommige voedingsmiddelen staan al volop in de schijnwerpers, maar er zijn ook minder bekende ingrediënten die een bron van energie zijn. Een voorbeeld hiervan is macawortel.* Al eeuwenlang wordt deze plant in sommige delen van de wereld gebruikt vanwege de mogelijke voordelen.

In dit artikel gaan we dieper in op macawortel en ontdek je welke voordelen het toevoegen van deze wortel aan je eetpatroon kan bieden.

Wat is macawortel?

Maca is een krachtig superfood, ook wel bekend als Peruaanse ginseng of Lepidium meyenii, dat uitsluitend groeit in het centrale Andesgebergte. De wortels bevatten een rijke mix van vezels, eiwitten en koolhydraten, evenals vitaminen en minerale, zoals ijzer en calcium.¹

Inheemse bevolkingen in Zuid-Amerika gebruiken maca al eeuwenlang. De wortel wordt algemeen erkend om zijn verschillende gezondheidsvoordelen volgens verhalen van mensen (anekdotisch bewijs).¹

Maca behoort tot de familie van de Brassicaceae. Dit is dezelfde familie als groente, als broccoli, kool en bloemkool. De lokale bevolking gelooft dat deze krachtige plant de seksuele functie en het uithoudingsvermogen versterkt. Er is niet genoeg wetenschappelijk bewijs om deze voordelen te ondersteunen.^2,3

Sommige onderzoeken hebben ook aangetoond dat maca de hormoonhuishouding kan ondersteunen. Dit kan helpen om hormoongerelateerde symptomen die je kunt ervaren tijdens de menopauze te verminderen. Vanwege mogelijke vertekeningen in de rapportages en variatie in de onderzoeken suggereren onderzoekers dat verder onderzoek nodig is.⁴ Hoewel er niet genoeg wetenschappelijk bewijs is voor deze gezondheidsvoordelen, heeft de macawortel nog steeds veel culinaire toepassingen en is het rijk aan aminozuren.¹

Hoe wordt macapoeder gemaakt?

De macawortel is in de ruwe vorm vrij hard en compact. Daarom wordt het vaak omgezet in een poeder om de houdbaarheid te vergroten, het makkelijker te consumeren en de verteerbaarheid te verbeteren.

Dit is hoe het proces werkt:

Oogsten: nadat de macawortels met de hand zijn gegraven, worden ze 10 to 15 dagen in de zon gedroogd.
Selectie en reiniging: na het drogen worden de beste kwaliteit wortels geselecteerd op basis van hun grootte en uiterlijk voordat ze worden gewogen, gereinigd, ontsmet en in partjes gesneden.
Dehydratatie: de macawortel wordt zorgvuldig gedehydrateerd om overtollig vocht te verwijderen en de wortels langer te bewaren.
Vermalen: na volledige droging worden de gedroogde wortels fijngemalen tot poeder. Zo krijgen de wortels een fijne consistentie die geschikt is voor consumptie.¹

Welke voordelen kan maca bieden?

Hoewel er tegenstrijdig bewijs is, hebben bepaalde onderzoeken (in het laboratorium of op ratten) aangetoond dat het opnemen van macawortel in je eetpatroon verschillende gezondheidsvoordelen kan bieden.^3,4,5

Enkele van deze mogelijke voordelen voor de gezondheid zijn:

Het stimuleren van je energieniveau: vol met vitamine B2 (riboflavine) en ijzer ondersteunt macapoeder het natuurlijke energieniveau,⁶ het verminderen van vermoeidheid en het ondersteunen van de immuunfunctie.
Ondersteuning van je spieren: macapoeder bevat veel eiwitten en een actief ingrediënt dat bekend staat als triterpenen. Het kan de groei, het onderhoud en de rijping van spieren ondersteunen, waardoor mogelijk zowel je trainingsprestaties als je herstel kunnen verbeteren.⁷
Verbetering van de hersenfunctie: van maca is (in muizenstudies) aangetoond dat het de cognitieve functie en motorische coördinatie verbetert. Het zou zelfs effectief kunnen zijn in het vertragen van leeftijdsgerelateerde cognitieve achteruitgang.⁸ Dit onderzoek zou herhaald moeten worden bij mensen om te zien of het dezelfde effecten zou hebben.
Sterkere botten: macapoeder bevat ook zink, dat helpt bij de ondersteuning van normale sterke en gezonde botten, zodat je skeletsysteem robuust blijft.⁹
Verhoging van het libido: macawortel wordt door inheemse volkeren vaak geassocieerd met seksuele gezondheid. In sommige onderzoeken is aangetoond dat het de seksuele verlangens verhoogt.¹⁰ Er is echter meer onderzoek nodig om dit verband te bevestigen.¹¹
Ondersteuning van de mannelijke gezondheid: Studies hebben aangetoond dat maca niet alleen een positieve invloed kan hebben op het verminderen van erectiestoornissen bij mannen, maar ook op het verbeteren van de kwaliteit van sperma bij zowel vruchtbare als minder vruchtbare mannen.^12,13

Meer weten over het mannelijk libido? Lees de feiten en fabels over wat wel en niet werkt om het mannelijk libido te verhogen.

Let op: het wetenschappelijk bewijs voor macawortel is erg beperkt. Hoewel er enkele nieuwe onderzoeken zijn, moet er meer klinisch onderzoek worden gedaan. Raadpleeg je huisarts voordat je nieuwe producten gaat gebruiken.

Hoe gebruik je macapoeder in je eetpatroon?

Nu je weet wat macawortel is, hoe het gemaakt wordt en welke verschillende gezondheidsvoordelen het biedt, vraag je je misschien af hoe je het in je eetpatroon kunt gebruiken. Maak je geen zorgen - ook dat hebben we voor je op een rijtje gezet.

Omdat maca verkrijgbaar is in poedervorm is het ontzettend makkelijk om het toe te voegen aan een breed scala aan recepten naar je eigen smaak. We delen hieronder een paar van onze favoriete ideeën.

Maak heerlijke maca-smoothies

Een van de beste manieren om macapoeder in je dieet te verwerken, is door het toe te voegen aan een smoothie. Hoewel je dit met min of meer metl je favoriete smoothierecepten kunt doen, is maca van nature zoet en moutig. Het past goed bij noten, chocolade en karamelsmaken.

Hier is een smakelijk recept om de potentiële kracht van macapoeder te benutten.

Ingrediënten:

150 ml melk van je voorkeur (dit kan soja, amandel of zuivel zijn)
1 scoop proteïnepoeder (vanille, chocolade of ongearomatiseerd)
1 middelgrote banaan
1 eetlepel macapoeder
2 theelepels cacaopoeder een paar ijsblokjes

Bereidingswijze:

Doe alle ingrediënten in een blender.
Mix tot ze glad en romig zijn.
Giet de smoothie in een glas, leun achterover en geniet!

Andere receptideeën op basis van macapoeder

Als je niet van smoothies houdt of op zoek bent naar meer receptinspiratie, dan zijn hier een paar alternatieve (maar even heerlijke!) ideeën om macapoeder op andere manieren aan je eetpatroon toe te voegen:

Bijtanken met een maca-energiereep: door macapoeder toe te voegen aan je favoriete energierepen kun je een gezonde snack maken om bij te tanken tijdens drukke dagen.
Begin je dag met macapannenkoeken: verbeter je ontbijtpannenkoekenbeslag door er macapoeder aan toe te voegen en begin je dag goed.
Nip aan een maca-latte: de van nature romige en moutsmaak van maca past perfect bij koffie, dus waarom voeg je geen lepel macapoeder toe aan je ochtendkopje?
Ontspan met een maca warme chocolademelk: als koffie niet je ding is, heeft het toevoegen van macapoeder aan warme chocolademelk of melk hetzelfde effect en biedt het een potentiële energieboost zonder dat je extra suiker of cafeïne nodig hebt.
Maak je maca-havermout 's ochtends lekkerder: aangezien macapoeder goed samengaat met chocolade en pindakaas, kun je proberen er een beetje van aan je havermoutpap toe te voegen om de algehele smaak en het voedingsprofiel te verbeteren.
Neem maca mee naar de sportschool: vul je eiwitshakes aan met macapoeder voor je fysieke prestaties.*

Raadpleeg je arts voor meer informatie of advies over het toevoegen van maca als onderdeel van je eetpatroon. Hij of zij kan de verschillende voordelen en risico's van maca in meer detail met je bespreken en samen met jou effectieve manieren vinden om het veilig aan je dieet toe te voegen.

Tot slot: ontdek de voordelen van maca zelf

Van het ondersteunen van je energieniveau tot het verhogen van je libido*, macawortel kan verschillende gezondheidsvoordelen bieden om je algehele gezondheid en welzijn te verbeteren. Er is nog steeds meer onderzoek nodig naar deze gezondheidsvoordelen. In de tussentijd kun je het toevoegen aan bijvoorbeeld je smoothie voor zijn butterscotch-achtige moutsmaak. Maca is veelzijdig en rijk aan belangrijke voedingsstoffen en gemakkelijk toe te voegen aan je eetpatroon.

*Gezondheidsclaim in afwachting van goedkeuring door de Europese Commissie.

Bronnen

Gonzales, G. 'Ethnobiology and Ethnopharmacology of Lepidium meyenii (Maca), a Plant from the Peruvian Highlands'. Evid Based Complement Alternat Med. 2012;2012:193496. doi: 10.1155/2012/193496.
Yang, J., et al. 'Anti-Inflammation and Anti-Melanogenic Effects of Maca Root Extracts Fermented Using Lactobacillus Strains'. Antioxidants (Basel). 2023;12(4):798. doi: 10.3390/antiox12040798.
Meissner, H., et al. Hormone-Balancing Effect of Pre-Gelatinized Organic Maca (Lepidium peruvianum Chacon): (I) Biochemical and Pharmacodynamic Study on Maca using Clinical Laboratory Model on Ovariectomized Rats. Int J Biomed Sci. 2006;2(3):260-272. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC3614604/.
Bower-Cargill, C., et al. 'A systematic review of the versatile effects of the Peruvian Maca Root (Lepidium meyenii ) on sexual dysfunction, menopausal symptoms and related conditions'. Phytomedicine Plus. 2022;2(4):100326. doi: 10.1016/j.phyplu.2022.100326.
zJivad, N. et al. 'A review study on medicinal plants used in the treatment of learning and memory impairments'. Asian Pacific Journal of Tropical Biomedicine. 2014;4(10):780–789. doi: 10.12980/APJTB.4.2014APJTB-2014-0412.
Stone, M., et al. 'A pilot investigation into the effect of maca supplementation on physical activity and sexual desire in sportsmen'. Journal of Ethnopharmacology. 2009;126(3):574–576. oi: 10.1016/j.jep.2009.09.012.
Dong, Y., et al. 'Effects of Maca on Muscle Hypertrophy in C2C12 Skeletal Muscle Cells'. Int J Mol Sci. 2022;23(12):6825. doi: 10.3390/ijms23126825.
Guo, S., et al. 'Preservation of Cognitive Function by Lepidium meyenii (Maca) Is Associated with Improvement of Mitochondrial Activity and Upregulation of Autophagy-Related Proteins in Middle-Aged Mouse Cortex'. Evid Based Complement Alternat Med. 2016;2016:4394261. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC5018343/.
Amin, N, et al. 'Zinc supplements and bone health: The role of the RANKL-RANK axis as a therapeutic target.' Journal of Trace Elements in Medicine and Biology. 2019;2020:126417. https://www.sciencedirect.com/science/article/abs/pii/S0946672X19304134.
Bansal, R., et al. 'Menopausal Hot Flashes: A Concise Review'. J Midlife Health. 2019;10(1):6–13. doi: 10.4103/jmh.JMH_7_19.
Gonzales, G., et al. 'Effect of Lepidium meyenii (MACA) on sexual desire and its absent relationship with serum testosterone levels in adult healthy men'. Andrologia. 2002;34(6):367–372. doi: 10.1046/j.1439-0272.2002.00519.x.
Shin, BC., 'Maca (L. meyenii) for improving sexual function: a systematic review'. BMC Complement Altern Med. 2010;10:44. doi: 10.1186/1472-6882-10-44.
Zenico, T., et al. ‘Subjective effects of Lepidium meyenii (Maca) extract on well-being and sexual performances in patients with mild erectile dysfunction: a randomised, double-blind clinical trial'. Andrologia. 2009;41(2):95–99. doi: 10.1111/j.1439-0272.2008.00892.x.
Lee, MS., et al. 'The use of maca (Lepidium meyenii) to improve semen quality: A systematic review' Maturitas. 2016;92:64–69. doi: 10.1016/j.maturitas.2016.07.013.