Salie: een breed inzetbaar kruid dat al duizenden jaren populair is

Wist je dat salie een heel breed inzetbaar kruid is? Van rustbrenger tot hulpmiddel bij overgangsklachten en zelfs een verzachtend middel voor mond en keel: salie wordt al duizenden jaren gebruikt als een middel tegen vele kwalen. Ontdek hier alles over de werking en het gebruik van salie. 

Wat is salie en waar komt de naam vandaan?

De naam salie zegt al direct iets over de brede inzetbaarheid van het kruid. Het woord salie komt namelijk van het Latijnse woord ‘salvare’. Dit betekent genezen, verlossen of heiligen. Vroeger werd salie als een heilig kruid gezien, een panacee, omdat het bij bijna alle ziektes ingezet kon worden. 

Officinalis is een toevoeging aan de Latijnse benaming, die gegeven werd aan planten die al vanaf de middeleeuwen door apothekers in het assortiment werden opgenomen vanwege hun geneeskracht.

Wij kennen de salie ook wel als echte salie. 

Echte salie

Er zijn ruim 700 soorten Salie. De bij ons veel gebruikte ‘echte salie’ is een gekweekte soort die zowel in een breed- als een smalbladige variant bestaat. Het is een houtachtige struik met grijsgroene blaadjes. In juni bloeien de blauwpaarse bloempjes uitbundig. Bijen zijn dol op deze bloemen. In de tuin heeft salie graag de ruimte en verdraagt het niet veel andere planten in de buurt. Voor de verwerking van salie wordt het volwassen blad in augustus geoogst. Van de smalbladige variant worden ook de bloempjes gebruikt. Deze zijn heerlijk zoet.

Wat is de geschiedenis van salie en waarom werd het zo populair? 

Salie wordt al honderden jaren wereldwijd gebruikt. In het oude Egypte werd het gebruikt om de vruchtbaarheid van vrouwen te vergroten. De Indianen maakten een zalf van de wortels tegen huidproblemen. Ook brandden ze bundeltjes van gedroogde salie (vooral van de witte salie) om met de rook kwade geesten te verdrijven. Smudge-sticks, gemaakt van gedroogde witte salie, worden ook in het Westen gebruikt om ruimtes te reinigen en negatieve energie op te heffen. 

De rook heeft daarnaast nog een desinfecterende werking. Salie zou namelijk sterk antiseptisch zijn en ziektekiemen doden. Daarom werd salie vroeger bij pestepidemieën gebruikt om besmetting te voorkomen. 

Waar is salie goed voor? 

• Als rustbrenger

Salie bevat meerdere soorten etherische olie, zoals thujon, cineol, borneol en kampfer. Dit kun je goed ruiken als je met je handen door de plant gaat. De geur hiervan werkt kalmerend op het zenuwstelsel en de psyche. 

Mede door deze rustgevende werking wordt salie veel gebruikt in supplementen die kunnen helpen bij slapeloosheid en nervositeit. 

• Als hulp bij ontstekingen

Een aantal van de etherische oliën in salie hebben ook een slijmoplossende, desinfecterende en zelfs een bloedreinigende werking. Je zou salie daarom ook kunnen gebruiken bij verschillende ontstekingsvormen. Bijvoorbeeld om te stomen bij verkoudheid samen met tijmolie en eucalyptusolie.

• Als middel bij overgangsklachten

Veel vrouwen kennen salie als helpend kruid bij overgangsklachten. Dit komt omdat salie oestrogeenachtige stoffen bevat die regulerend werken op de hormoonhuishouding. 

• Als hulpmiddel bij opvliegers, nachtelijk zweten en overmatig zweten

Overgangsklachten gaan vaak samen met opvliegers en nachtelijk zweten. Salie helpt de zweetsecreties remmen en vocht extra af te voeren via de nieren. Een kruid bij uitstek dus bij nachtelijk zweten en opvliegers. Het is ook goed bij zweetvoeten en -handen.

• Als ondersteuning bij PMS en onregelmatige menstruatie

Salie brengt balans en rust in het lichaam. Hierdoor kan salie ook ingezet worden bij PMS en onregelmatige menstruatie. Het stofje thujon stimuleert de doorbloeding in de onderbuik, bijvoorbeeld bij een moeilijk doorkomende menstruatie en bijbehorende klachten.

Door deze stimulerende werking mag je salie nooit gebruiken bij zwangerschap, borstvoeding of hoge bloeddruk!

• Als middel voor verzachting in mond en keel

Als je een salieblaadje van dichtbij bekijkt, zie je dat dit sterk op onze tong lijkt. Dezelfde vorm en bobbelige structuur. En laat salie nu ook precies een mooie werking hebben rondom onze tong! Namelijk in het mond- en keelgebied. Het werkt daar desinfecterend en ontstekingsremmend.  Daarom vind je Salie vaak als ingrediënt in natuurlijke tandpasta’s en mondwater zoals Ben & Anna Mondwater Sensitive.

Wrijf maar eens goed over je tanden en tandvlees met een vers geplukt salieblaadje. Je zult merken dat je tanden daarna super glad aanvoelen en je een lekker fris gevoel in je mond hebt. Handig als je geen tandenborstel bij je hebt!

Hoe kan je salie gebruiken?

• Saliethee

Heb je last van tandvleesontsteking, aften of keelontsteking? Spoel of gorgel dan een paar keer per dag met sterke saliethee. Bij baby’tjes met spruw kun je voorzichtig met een watje met deze sterke thee deppen. Wil je thee maken om te drinken? Dan kun je deze beter niet zo sterk zetten, omdat de smaak al snel te bitter wordt. Saliethee is goed om te drinken voor het slapengaan vanwege de rustgevende werking, maar ook bij verkoudheid of als je weerstand even wat minder is.

Ben je niet zo’n theedrinker? Probeer dan eens een kopje saliemelk. Dit maak je door een paar blaadjes zachtjes mee te koken met de melk en ze er daarna uit te zeven.

Voor kinderen kan salie nog iets te krachtig zijn. Gebruik voor hen liever kamille, citroenmelisse of een lekkere combinatie hiervan.

• Salie capsules

Salie kan ook in capsulevorm worden ingenomen. Zo krijg je snel en eenvoudig jouw dagelijkse portie salie binnen. Nature's Garden Salieblad Capsules bevatten een dosering van 285 mg.

• In de keuken

Salie kun je zowel gedroogd als vers op allerlei manieren in de keuken gebruiken. Het smaakt heerlijk bij vis, mediterrane gerechten en ui. Salie bevat bitterstoffen die de spijsvertering ondersteunen. Bij vette spijzen is het daarom een aanrader om wat salie toe te voegen. Door de sterke smaak heb je er trouwens maar een heel klein beetje van nodig.

Een salieplantje als eigen mini-apotheek 

Na het lezen van alles wat hierboven staat, kun je wel zeggen dat salie zijn naam, Salvia officinalis, alle eer aandoet. Wat een breed inzetbaar kruid! Bij Holland & Barrett kun je veel mooie producten vinden op basis van salie. Zowel in capsules, druppels, thee, etherische olie of mondproducten.

Maar eigenlijk zou ook iedereen een salieplantje in de tuin of op de vensterbank moeten hebben als een soort mini-apotheekje. 

Zelf salie planten

Salie kun je heel gemakkelijk zelf stekken. Knip in het voorjaar een stukje van een verse groene stengel schuin onder een knop af. Haal de onderste blaadjes weg en doe het stekje in een potje met een mengsel van potgrond, gemengd met grof zand of perliet. Zet het stekje nog niet in de volle zon en geef het regelmatig water. Als het plantje wat groter er steviger is, kun je het in de tuin of grotere pot zetten. Salie houdt van een warme zonnige plaats en niet van natte voetjes en vorst.

Dit advies is puur ter informatie en is niet bedoeld ter vervanging van medisch advies of medicijnen. Neem contact op met je huisarts of specialist wanneer de klachten aanhouden.