Hoe goed ken jij jouw poep? Ontdek het met de Bristol Stool Chart
Verschijnt er ook op jouw gezicht een spontaan glimlachje als je het woordje ‘poep’ hoort? Volledig normaal, want poep is nu eenmaal een onderwerp waar we eerder om moeten lachen dan dat we er een serieus gesprek over voeren. Poeppraat blijft taboe. En dat is jammer, want onze poep vertelt zo veel over ons lichaam en onze gezondheid. Neem daarom eens de tijd om jouw poep te analyseren aan de hand van de Bristol Stool Chart, een wetenschappelijke tool die je meer vertelt over de gezondheid van jouw darmen.
Hoe ziet jouw ontlasting eruit? Check jouw stoelgangtype met onze stool chart
Wat is de bristol stool chart?
De Bristol Stool Chart, in het Nederlands ook bekend als de Bristol Stoelgangschaal, Bristol Stoelgangkaart, Bristol Schaal of simpelweg ‘poepkaart’, is een medische tool om menselijke poep op basis van uitzicht en consistentie in zeven verschillende categorieën op te delen. De schaal is ontwikkeld aan de Universiteit van Bristol en werd voor het eerst in 1997 in de Scandinavian Journal of Gastroenterology gepubliceerd.
Wat zegt je ontlasting over je gezondheid?
Je ontlasting zegt veel over je gezondheid, met name over hoe goed jouw darmen werken. De vorm en consistentie van jouw poep hangt af van de tijd dat de ontlasting in de darmen is geweest. Dat wordt onder meer beïnvloed door de leeftijd, geslacht, bmi en eventuele aandoeningen in het maag-darmstelsel.
Uit onderzoek blijkt dat gemiddeld 1 op 5 mensen (af en toe) stoelgangtype 1 en 2 heeft, wat op obstipatie kan wijzen. 15% zou zelfs last hebben van chronische obstipatie1. 1 op 12 mensen heeft dan weer een versnelde transit (stoelgangtype 5, 6 en 7). Chronische vormen van ontlasting type 7 zijn eerder zeldzaam: 5 op 1000 mensen bezoeken de huisarts met chronische symptomen van diarree.
Hoe ziet gezonde ontlasting eruit?
Ontlasting types 3 en 4 zijn over het algemeen de twee gezondste soorten ontlasting. Vooral type 4, worst- of slangvormige poep die bovendien glad en zacht is, wijst op een goede darmgezondheid. Verder hoort jouw stoelgang een bruine kleur te hebben, die ontstaat door de omzetting van het afbraakproduct bilirubine in de dunne darm.
Waarom zijn gezonde darmen zo belangrijk?
Onze darmen bevatten 100 biljoen levende bacteriën, goed voor een gewicht van maar liefst 2 kilogram. Een groot deel van de immuuncellen (die belangrijk zijn voor onze weerstand) bevinden zich in de darmen. Er zijn ook aanwijzingen dat er een belangrijk verband is tussen de darmen en onze hersenen, maar daar wordt nog meer wetenschappelijk onderzoek naar gedaan. Voor een goede darmgezondheid is vooral het evenwicht tussen ‘goede’ en 'slechte’ bacteriën erg belangrijk.
Onze 5 beste tips om je stoelgang te verbeteren
Vaak kan je met kleine aanpassingen in je levensstijl en voedingsgewoonten jouw stoelgang al veel verbeteren. Deze 5 tips helpen je een flink stuk op weg:
1. Eet voldoende vezels
1. Eet voldoende vezels
Vezels zijn plantendelen die niet worden verteerd. Ze hebben een gunstige invloed op de gezondheid. Voldoende inname leidt tot een betere darmwerking en regelmatige stoelgang.2 De Gezondheidsraad adviseert een inname van 14 gram vezels per 1000 kcal, wat neerkomt op 30 tot 40 gram vezels per dag.
Vezelrijke voedingsmiddelen zijn onder andere volkoren graanproducten (zoals brood, pasta, havermout, muesli en quinoa), zaden (zoals chiazaad), peulvruchten, groente, boekweit, fruit, noten, pure chocolade en aardappelen. Ook een vezelsupplement zoals psylliumvezels is ideaal om je vezelinname te verhogen.
Onder het motto 'goed begonnen is half gewonnen', kan een vezelrijk ontbijt je al een flink stuk op weg helpen. Ontdek onze recepten voor 5 vezelrijke ontbijtjes.
2. Drink genoeg
2. Drink genoeg
Ook je vochtbalans op peil houden, is heel belangrijk voor een vlotte stoelgang en een gezonde darmflora3. Als je lichaam een tekort heeft aan water, wordt er namelijk vocht onttrokken uit de darmen, wat tot obstipatie kan leiden.
De richtlijn voor volwassenen en kinderen vanaf 14 jaar is tussen de 1,5 en 2 liter per dag, maar het is vooral belangrijk om naar de omstandigheden te kijken. Op warme dagen of als je veel aan sport doet, is het belangrijk om meer te drinken.
Sporters kunnen zich voor en na het sporten wegen om te weten hoeveel vocht ze tijdens de inspanning hebben verloren. Je doet er goed aan om het verschil in gewicht zo snel mogelijk aan te vullen door voldoende te drinken. Nog beter is om tijdens jouw sportsessie al regelmatig te drinken.
3. Eet gevarieerd en zoveel mogelijk onbewerkt
3. Eet gevarieerd en zoveel mogelijk onbewerkt
Door gevarieerd te eten, zorg je ervoor dat je alle nodige nutriënten en voldoende vezels binnenkrijgt. Een gezonde en gevarieerde voeding is ook essentieel voor een gezond microbioom.4 Het microbioom is de verzamelnaam voor alle micro-organismen (zoals bacteriën en gisten) die zich op en in ons lichaam bevinden, bijvoorbeeld in onze darmen.
Kies bij voorkeur voor onbewerkte voedingsmiddelen. Die zijn vaak rijker aan vezels en vitamines.
4. Verminder je stressniveau
4. Verminder je stressniveau
Als je stress ervaart, gaat jouw lichaam in een staat van paraatheid, waardoor de hartslag verhoogt en er meer bloed naar de spieren gaat. Het gevolg daarvan is dat er minder bloed naar de darmen gaat, waardoor de darmfuncties vertraagd worden en je problemen met de stoelgang kan krijgen. Stress heeft ook een negatieve invloed op de darmflora.5
Jouw stresshormoon verlagen, kan dus een gunstige invloed hebben op je stoelgang.
5. Neem je tijd om goed te kauwen
5. Neem je tijd om goed te kauwen
De vertering van je eten begint in je mond, daarom wordt vaak gezegd dat ‘goed kauwen al het halve werk’ is. Hoe fijner je jouw eten kauwt, hoe meer de speekselenzymen hun werk kunnen doen en hoe vlotter de vertering zal verlopen. Neem dus je tijd om rustig te eten en goed te kauwen.
Poeppraat: veelgestelde poepvragen
Omdat het internet vol staat met vragen over poep, geven wij voor eens en voor altijd een duidelijk antwoord op de meestgestelde vragen over poep. Soms gênant, vaak amusant, altijd interessant: hier is onze FAQ met sappige weetjes over poep.
Over het algemeen wordt langer dan drie dagen zonder poepen als een vorm van obstipatie beschouwd. Hoe lang je in normale omstandigheden kan leven zonder te poepen, is afhankelijk van de situatie. Verschillende bronnen spreken van een maximum van 10 dagen, waarna het risico op interne bloedingen toeneemt, wat zelfs dodelijk kan zijn.
De een gaat drie keer per dag naar het toilet, terwijl dat bij de ander slechts een paar keer per week is. Hoe vaak je moet poepen, is dus voor iedereen anders. Gastro-enterologen beschouwen alles tussen 3 keer per week en 3 keer per dag als normaal.
Ook dat is natuurlijk sterk afhankelijk van persoon tot persoon en heeft onder meer te maken met jouw eetgewoontes, maar gemiddeld gesproken mag je uitgaan van ongeveer 150 gram stoelgang per dag. Een snelle rekensom leert ons dat een 82-jarige (de gemiddelde levensverwachting in Nederland) in zijn of haar leven maar liefst 4.477 kilogram poep uitscheidt. In gewicht vergelijkbaar met meer dan 40.000 kleine appels, 300 fietsen, 4 auto’s of… 1 olifant.
De geur van ontlasting is te wijten aan bacteriële fermentatie van voedingsstoffen en dode darmbacteriën.
Dat komt door cafeïne, dat een licht-laxerende werking heeft. Cafeïne stimuleert namelijk de peristaltiek, dat zijn de ‘knijpbewegingen’ in ons spijsverteringsstelsel, waardoor je eten sneller verteerd wordt.
Zoals hierboven al werd vermeld, kunnen een aantal eenvoudige aanpassingen in de voedings- en/of leefgewoontes al een groot verschil maken. Voldoende vezels eten, genoeg water drinken, onbewerkt en gevarieerd eten, je stressniveau verminderen en goed kauwen zijn onze belangrijkste tips. Als je vaak last hebt van constipatie of het probleem langdurig is, dan is het goed om contact op te nemen met een arts.
Gezonde poep bestaat onder meer uit water, slijm en onverteerde voedselresten (die bestaan uit koolhydraten, eiwitten en vetten). Verder vind je in poep ook zouten, galkleurstoffen, bacteriën en darmwandcellen.
Door de afbraak van bilirubine heeft poep meestal een bruine kleur. Wat je eet, kan echter ook een invloed hebben op de kleur van jouw poep. Heb je bijvoorbeeld bladgroente gegeten, dan kan door het chlorofyl in de bladgroente ervoor zorgen dat jouw poep groen kleurt.
Een gele of groene kleur kan echter ook andere redenen hebben. Denk bijvoorbeeld aan een maagdarminfectie zoals salmonella, een leveraandoening of voedselintolerantie. Als je gele of groene ontlasting hebt die niet meteen met voeding in verband kan worden gebracht, is het goed om contact op te nemen met een arts.
Tot slot: neem poep serieus
Er wordt vaak lacherig gedaan over poep, maar zoals je hierboven kunt lezen, is dat onterecht. Poep zegt immers veel over jouw gezondheid. Zie poeppraat dus niet als een taboe, maar communiceer er open over, vooral met jouw arts. Neem poep dus serieus, maar dat wil niet zeggen dat een poepgrapje nooit mag. Hou het vooral lekker 'luchtig'.
1. B.E. Lacy et al., Chronic constipation: new diagnostic and treatment approaches, geraadpleegd via https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC3388525/
2. A. Tierney et al., Dietary Fibre Modulates the Gut Microbiota, geraadpleegd via https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC8153313/
3. T. Vanhaecke, Drinking Water Source and Intake Are Associated with Distinct Gut Microbiota Signatures in US and UK Populations, geraadpleegd via https://academic.oup.com/jn/article/152/1/171/6395031
4. M.L. Heiman, A healthy gastrointestinal microbiome is dependent on dietary diversity, geraadpleegd via https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC4837298/
5. S. Geng, Gut Microbiota Are Associated With Psychological Stress-Induced Defections in Intestinal and Blood–Brain Barriers, geraadpleegd via https://www.frontiersin.org/articles/10.3389/fmicb.2019.03067
