Wat is zink precies, hoe zorg je dat je voldoende binnenkrijgt en waar is het goed voor?
Zink is een essentiële voedingsstof voor de werking van meer dan driehonderd enzymen in je lichaam. Enzymen zijn belangrijke deeltjes die stoffen kunnen afbreken en opbouwen. Denk bijvoorbeeld aan je stofwisseling en je spijsvertering. Zink heeft een positieve invloed op het immuunsysteem en ondersteunt de natuurlijke afweer van je lichaam. Ook draagt zink bij aan je zicht, ondersteunt het je botten en zorgt het voor een gezonde huid, sterke nagels en glanzend haar. En bij mannen ondersteunt zink ook nog eens de productie van zaadcellen en de kwaliteit van het sperma. Zink helpt je lichaam dus van top tot teen. En alsof dat nog niet genoeg voordelen zijn: zink staat ook bekend vanwege de positieve invloed op je concentratie en geheugen. Het is dus niet alleen goed voor je lichaam, maar ook voor je geest.
Zink is trouwens geen vitamine, maar een mineraal. Vitamines en mineralen worden vaak in één adem genoemd, maar er is een belangrijk verschil tussen de twee. Vitamines komen voor in de levende natuur - het woord “vita” betekent dan ook “leven” in het Latijn. Ze kunnen door planten of dieren zelf worden aangemaakt. Mineralen zijn stoffen die niet van levende organismes komen, maar uit de aarde zelf. Denk bijvoorbeeld aan ijzer, calcium of, onze hoofdrolspeler van vandaag, zink. Omdat je mineralen niet zelf kan aanmaken, is het belangrijk dat je deze stoffen uit je voeding haalt!
Een van de belangrijkste taken van zink in je lichaam, is het beschermen van je cellen tegen oxidatieve stress. Oxidatieve stress heeft alles te maken met zuurstof: denk maar aan het Engelse woord “oxygen,” wat zuurstof betekent. Oxidatieve stress wordt veroorzaakt door zuurstof-bevattende moleculen die we “vrije radicalen” noemen. Die vrije radicalen zijn deeltjes met een oneven aantal elektronen, waardoor ze gemakkelijk chemische reacties aangaan met de moleculen in je lichaam. Die reacties kunnen schadelijk zijn, en dat noemen we “oxidatieve stress.”
Het is dus een biologisch proces dat je cellen kan beschadigen en een van de grootste oorzaken van vroegtijdige huidveroudering. Roken, UV-straling, luchtvervuiling en een slechte nachtrust dragen bij aan de verspreiding van vrije radicalen in je cellen, en dat kan leiden tot een verouderde, doffe of kwetsbare huid. De vrije radicalen kunnen namelijk je DNA, je vetweefsel en het collageen in je lijf aantasten.
Collageen is een lichaamseigen stof die je huid stevig en elastisch houdt. Wil je daar meer over weten? Bekijk dan
deze video.
Goed, vrije radicalen zijn dus slecht voor je cellen. Gelukkig biedt de natuur een oplossing, namelijk zogenaamde “antioxidanten,” zoals zink! Dat zijn kleine deeltjes die oxidatieve stress kunnen tegengaan. Vandaar de naam: anti-oxidant. Wanneer die in aanraking komen met de vrije radicalen in je lichaam, staan ze een elektron aan die radicalen af. Zo zorgen antioxidanten voor balans. De vrije radicalen zullen daardoor geen reacties meer aangaan met je cellen, en zullen je lichaam verlaten zonder schade aan te richten. Antioxidanten zijn dus dé oplossing tegen oxidatieve stress.
Je kan zink terugvinden in verschillende soorten voeding, voornamelijk in dierlijke producten zoals vlees en zuivel. Dieren hebben het op hun beurt weer uit hun voeding gekregen, zoals graan. Je vindt het ook in vis, schaal- en schelpdieren zoals oesters, garnalen en mosselen. Daarnaast bevatten verschillende soorten noten zink, en komt het in kleine mate voor in brood, peulvruchten en rijst. Wat trouwens goed is om te onthouden, is dat je lichaam geen zink kan opslaan. Daarom is het belangrijk om er op te letten dat je elke dag aan je aanbevolen hoeveelheid - de ADH - komt. Volgens het voedingscentrum geldt voor een man van 18 jaar en ouder een ADH van 9 milligram zink, en voor een vrouw van 18 jaar en ouder 7 milligram. Zwangere vrouwen hebben net iets meer nodig, namelijk 9,1 milligram, en vrouwen die borstvoeding geven 11 milligram.
Om oxidatieve stress tegen te gaan, is een gezonde levensstijl cruciaal. Door te zorgen voor voldoende beweging en ontspanning, een goede nachtrust en door niet te roken en gematigd alcohol te drinken, kom je al een heel eind. Daarnaast kan je met een gebalanceerd dieet zorgen voor voldoende antioxidanten in je systeem, bijvoorbeeld door het eten van fruit zoals blauwe bessen, kersen en pruimen. Ook in groenten zoals broccoli, tomaten en olijven komen van nature veel antioxidanten voor.
Met een gezond en gevarieerd dieet krijg je meestal voldoende zink binnen. Maar kan jouw haar of huid wel een extra boost gebruiken? Dan kan een supplement een goede aanvulling zijn!
Zinksupplementen komen in verschillende vormen voor, zoals capsules, druppels en siroop, maar verreweg de meest voorkomende vorm is toch wel de zinktablet. Zinktabletten zijn smaakloos en kan je eenvoudig wegslikken. Mensen die niet willen of kunnen slikken, kunnen bijvoorbeeld ook kiezen voor zuig- of bruistabletten. Een voordeel van sommige capsules is dat ze verrijkt zijn met liposomen. Dat zijn water- en vetoplosbare blaasjes die je lichaam helpen om voedingsstoffen beter op te nemen. Die liposomen beschermen de actieve stoffen en leveren de werkzame componenten rechtstreeks af bij de cel.
Vaak worden zinksupplementen gecombineerd met andere mineralen die je lichaam nodig heeft, zoals bijvoorbeeld koper en selenium. Ook selenium is een stofje met een anti-oxidatieve werking, dus samen kunnen die twee mineralen ervoor zorgen dat je cellen van binnenuit een extra steuntje krijgen. Daarnaast vind je zink vaak in multivitamines en supplementencomplexen, zodat je met maar één tablet of capsule een groot deel van je dagelijkse vitamines en mineralen binnenkrijgt. Naast de mineralen selenium en zink zijn er ook vitamines die bekend staan om hun anti-oxidatieve werking, namelijk vitamine C, E en bètacaroteen, dat is de voorloper van vitamine A.
Over het algemeen wordt aangeraden om tabletten en capsules bij een maaltijd in te nemen, bijvoorbeeld elke ochtend bij het ontbijt. Onthoud wel dat supplementen onderling kunnen verschillen: de één neem je bij de maaltijd in, terwijl je de andere op een lege maag moet nemen. Kijk dus altijd goed naar de productinformatie. Die kan je meestal vinden op de verpakking of bijvoorbeeld op de website waarop je je bestelling plaatst. Kijk dan ook goed naar de maximale dosering, zodat je de aanbevolen dagelijkse hoeveelheid niet overschrijdt. Hoeveel je van een supplement nodig hebt, kan namelijk afhankelijk zijn van je leeftijd of medische conditie, en bijvoorbeeld of je zwanger bent of niet. Zo voorkom je bijwerkingen en zorg je ervoor dat je lichaam alle voedingsstoffen optimaal kan opnemen.
Tijd voor een leuk feitje: wist je dat sommige voedingsstoffen extra goed werken als je ze combineert met andere nutriënten? Dat komt omdat ze samen bijdragen aan een betere opname of werking in je lichaam. We noemen dat, met een duur woord: synergie.
Zink en vitamine A vormen samen zo'n krachtig koppel. Dat komt omdat zink een belangrijke rol speelt in het transport van vitamine A door je lichaam. Als je niet genoeg zink in je systeem hebt, kan dat problemen opleveren voor de opname van vitamine A. Een tekort van de een kan dus zorgen voor een tekort van de ander. Als je deze twee supplementen tegelijk inneemt, haal je er de meeste gezondheidsvoordelen uit!
Dat was hem dan: alles wat je moet weten over zink! Je weet nu wat het verschil is tussen vitamines en mineralen, waarom zink goed is voor je lichaam en in het bijzonder je huid, en welke verschillende soorten zinksupplementen er zijn. Wil je meer video's bekijken over vitaminen en mineralen, klik dan hier rechts, of bekijk ons kanaal. Daar kan je je direct gratis abonneren zodat je geen enkele nieuwe video van ons mist! Doei!