Als de zon op je huid schijnt, maakt je lichaam vitamine D aan. Tijdens de wintermaanden is de zon in West-Europa vaak niet sterk genoeg om voldoende vitamine D aan te maken. Bovendien zitten we met z'n allen steeds vaker binnen, waardoor we nog minder aan de zon worden blootgesteld. Veel mensen vragen zich daarom af of ze een vitamine D-tekort hebben. In dit artikel, maar ook in onze video over vitamine D kom je meer te weten over een vitamine D-tekort.
Wat is vitamine D?
Wat is vitamine D?
Vitamine D is een vitamine die van belang is voor onder andere je botten, immuunsysteem en spieren. Ongeveer 90% van de vitamine D die wij binnenkrijgen, komt door blootstelling aan zonlicht. Doordat we momenteel meer binnen zitten, kan het in sommige gevallen raadzaam zijn om een vitamine D-supplement te nemen.
Bekijk ook onze video over vitamine D of lees verder onder de video.
VIDEO: Vitamine D-tekort? Alles over vitamine D
Wat zijn de symptomen van een vitamine D-tekort?
Wat zijn de symptomen van een vitamine D-tekort?
Een langdurig vitamine D-tekort heeft voornamelijk een negatief effect op je botten. Vitamine D speelt een belangrijke rol bij de opname van calcium in de darmen. Wanneer je een vitamine D-tekort hebt, wordt maar 10 tot 15% van het calcium dat je inneemt opgenomen, waardoor je botten niet genoeg van dit botopbouwende mineraal krijgen. Verminderde botsterkte en een verhoogde kans op botbreuken zijn hierdoor symptomen van een vitamine D-tekort.
Wetenschappelijk onderzoek heeft aangetoond dat een vitamine D-tekort ook de volgende symptomen kan veroorzaken:
Vermoeidheid
Vitamine D-tekort is geassocieerd met vermoeidheid.
Lage rugpijn
Vitamine D-tekort is geassocieerd met chronische lage rugpijn.
Verminderde gemoedstoestand
Vitamine D-tekort is geassocieerd met depressie en seizoensgebonden depressie.
Botontkalking (osteoporose)
Vitamine D-tekort is geassocieerd met osteoporose.
Wat zijn de oorzaken van een vitamine D-tekort?
Wat zijn de oorzaken van een vitamine D-tekort?
We krijgen vitamine D binnen door middel van zonlicht en voeding, eventueel aangevuld met voedingssupplementen. De meeste vitamine D wordt in het lichaam aangemaakt door blootstelling aan zonlicht. Het advies is om minstens twee keer per week vijf tot tien minuten tussen 10 uur ’s ochtends en 3 uur ’s middags met onbedekte armen en benen buiten in de zon te komen. Dit is al voldoende om genoeg vitamine D aan te maken.
Echter zijn er bepaalde factoren die het risico op een vitamine D-tekort verhogen. De belangrijkste factoren zijn:
Te weinig zon
Gedurende de winter en herfst is de zon vaak niet sterk genoeg om voldoende vitamine D aan te maken.
Donkere huidskleur
Mensen met een donkere huid kunnen moeilijker vitamine D aanmaken door blootstelling aan zonlicht.
Oudere leeftijd
De aanmaak van vitamine D neemt naarmate je ouder wordt aanzienlijk af.
Zonnebrand
Zonnebrand met een SPF-factor van 8 of hoger vermindert de aanmaak van vitamine D met 90%.
Kan ik een vitamine D-tekort hebben?
Je leeftijd en huidskleur zijn twee belangrijke factoren die ervoor kunnen zorgen dat je meer vitamine D nodig hebt. Daarom zijn er voor bepaalde bevolkingsgroepen suppletieadviezen opgesteld. Voor deze doelgroepen wordt geadviseerd om je dagelijkse voeding aan te vullen met een vitamine D-supplement
Kijk in onderstaande tabel of jij dagelijks extra vitamine D nodig hebt.
Vitamine D suppletieadviezen
| Groep | Leeftijdsgroep | Wie? | Extra vitamine D (mcg) |
|---|---|---|---|
| Kinderen | 0 t/m 3 jaar | Alle kinderen | 10 |
| Vrouwen | 4 t/m 49 jaar | Vrouwen met een donkere (getinte) huidskleur en vrouwen die overdag niet veel buiten komen of hun huid bedekt hebben. | 10 |
| 50 t/m 69 jaar | Alle vrouwen | 10 | |
| 70+ | Alle vrouwen | 20 | |
| Zwangere vrouwen | Alle zwangere vrouwen | 10 | |
| Mannen | 4 t/m 49 jaar | Mannen met een donkere (getinte) huidskleur | 10 |
| 4 t/m 69 jaar | Mannen die overdag niet veel buiten komen of hun huid bedekt hebben | 10 | |
| 70+ | Alle mannen | 20 |
Is een vitamine D-tekort gevaarlijk?
Hoe lang duurt het herstel van een vitamine D-tekort?
Hoe kan ik mijn vitamine D-waarde testen?
Je vitamine D-waarde wordt gemeten door middel van een bloedonderzoek. Doordat vitamine D-suppletie bij een groot deel van de bevolking wordt aanbevolen, wordt de vitamine D-spiegel niet vaak bij de huisarts gemeten. De huisarts kan wel een bloedonderzoek aanvraag doen wanneer er onduidelijkheid is of iemand aan voldoende zonlicht wordt blootgesteld en bij personen met osteoporose.
Behoor jij niet tot deze doelgroepen en wil je toch je vitamine D-waarde weten? Dan kan je zelf eenvoudig je vitamine D-waarde meten met een zelftest. De vitamine D-afnamekit is een bloedtest om zelf af te nemen.
Kan jij wel wat extra vitamine D gebruiken?
Behoor jij tot één of meerdere doelgroepen met een verhoogde behoefte aan vitamine D? Dan kan het verstandig zijn om je voedingspatroon aan te vullen. Hoe je dat het beste kunt doen, ontdek je op onze waar zit vitamine D in-adviespagina. Ook vitamine D-supplementen kunnen een oplossing bieden. Bij Holland & Barrett hebben we onder andere vitamine D-tabletten, vitamine D-capsules, vitamine D-druppels en vitamine D-sprays in verschillende sterktes.
Sinds 2023 worden vitamine D-supplementen in Nederland niet meer vergoed door zorgverzekeraars. Dit betekent dat de kosten niet langer onder de basisverzekering vallen en je deze zelf moet aanschaffen. Overleg bij een vermoeden van een tekort altijd met een zorgverlener. Zij kunnen adviseren over de juiste dosering en of bloedonderzoek nodig is.
- Holick MF. (2007) - "Vitamin D deficiency." The New England Journal of Medicine. Deze studie is een belangrijk overzichtsartikel dat de gevolgen van vitamine D-tekort op de gezondheid samenvat.
- Anglin RE, Samaan Z, Walter SD, et al. (2013) - "Vitamin D deficiency and depression in adults: systematic review and meta-analysis." The British Journal of Psychiatry. Deze studie onderzoekt het verband tussen vitamine D-tekort en depressie.
